Rijke oogst

Ik was er even stil van... De rijke oogst van dit jaar die zich ook ver buiten mijn voortuin aan me manifesteerde kon niet anders dan gecompenseerd worden door een gebrek aan woorden. 

Dit oververkomt me steeds vaker de afgelopen tijd: ik val stil bij al dat wat ik als bijzonder ervaar. De lachrimpels bij mijn pasgeboren kleinzoon, de intense blauwe ogen van mijn vrouw, de wulpsheid van een tros aardbeien die over de rand van de bak dijen, de overdaad aan peulen die iedere dag weer vanuit het niets verschijnen en roepen: pluk me, pluk me nu!

Is het misschien daarom dat ik sneller wel ageer bij al dat me niet bevalt, bij alles ontvlam dat mijn bandeloos zwelgen in een overdaad aan mooie dingen ook maar enigzins in de weg staat?

Weer hoor ik die zin. Teveel is minder dan genoeg. Blijkbaar geldt dit ook ook voor geluk en perfectie. In de regel ben ik het zelf die de perfectie om me heen compenseer met overenthousiasme, onbezonnen acties, verkeerde opmerkingen en te laat of in het geheel niet ingeslikte gedachtes. Maar zoals ik al zei, ik val wat stil de afgelopen tijd. Vandaar.

Gisteren werd ik 49. Nog net geen balansdag. Maar vandaag vier ik het nu. Dat wat dit jaar me bracht en nog gaat brengen. Ruimschoots meer dan een doorsnee jaar. En ineens heb ik het door. Alles is in balans. Een teveel aan ellende wordt altijd gecompenseerd met een teveel aan moois. Het is alleen de hoeveelheid tegelijkertijd die bepaald of je het leed kan dragen of het geluk kan bevatten...

Blijkbaar is het leven een soort parcours waarin je handmatig de dosis positieve en negatieve energie in balans moet zien te houden om de finish te halen. Net een spelletje. Dat moet ik kunnen. Go!

Ik sta op met positieve gedachtes aan mijn feest vandaag, ik compenseer dit snel met wat aandacht aan de pijn in mijn schouder en ga de trap af naar beneden. Tijdens het ochtendgekletter lach ik om een leuke grap van Fokke en Sukke, die ik gladstrijk met wat druppels op de bril. Ik schiet ineens uit balans doordat ik mijn teen stoot tegen de ijskast maar gelukkig valt mijn eerste blik op een stralende, zonnige tuin en schiet de Weegschaal weer ver over naar de positieve kant. Ik zoek naarstig naar een tegenhanger voor al dat moois maar als vervolgens Jelle de trap af komt en me een ochtendzoen geeft slaat de naald helemaal door het rood. Game over. Nog twee levens. Go! Ik ontvang een berichtje van Yasmin. Een verwoestend weekmakende foto van mijn kleinkind. Touché. Alweer af. Nog één leven. Ik loop de voortuin in en probeer me te ergeren aan het onkruid terwijl ik stiekem tussen mijn oogharen door geniet van alle overvloed die er tussendoor groeit. Ik kan er niets aan doen. De venkel beneemt me de adem en de dodelijke streel van een onverwachte poezenstaart laat mijn hart voorgoed stilstaan. Game over. Nu ben ik echt in de hemel....

Jonge spruiten

Het kan nog net. Nog even die twee voordat het die drie wordt. Nog even genieten van meisje zijn voordat de beschuiten met muisjes naadloos overvloeien in meteen je eerste Moederdag. Nog even die laatste nacht waarin je alleen elkaars adem hoort, zonder dat nieuwe, onbekende geristel vanuit die wieg waar je al weken aan gewend was. Morgen is het zover. De eerste dag van je nieuwe leven...

Ik weet nog dat jij zelf geboren werdt. Ik had tijdelijk meer vertrouwen in de verloskundige dan in mijn eigen moeder. Je was een van de laatste baby's die in het oude Canisius Wilhelmina Ziekenhuis geboren zou worden. Terwijl je moeder de stoïcijnse verpleegkundige vervloekte bij het uitblijven van een ruggeprik (of liever nog een nekschot) tegen de pijn, liepen de broeders op de gang af en aan met ingepakte dozen. Het was wel even spannend, maar toen je eenmaal geboren en okee was, keek ik apentrots en smoorverliefd naar dat prachtige meisje met haar diepdonkere open ogen en haar enorme bos nog donkerder haar, die ogenschijnlijk de wereld verwonderd tussen een 5 tal hoogblonde en krijsende jongetjes aanschouwde...

Sinds je broertje Sebastiaan geboren werd was je al moeder. Waarschijnlijk daarvoor al. Misschien ben je wel altijd al een moeder geweest. Daarom prijs ik die kleine onbekende gelukkig om het feit dat het boft met een moeder die zoveel talent heeft. Als je de vader daarbij optelt kan het nu al bijna niet meer stuk...

Ikzelf loop al dagen als oude haan zonder kop rond, er op los fantaserend dat alles goed gaat, het eerste moment, jouw stralende gezicht als ik je zie. Ik oefen stiekem al op het opa zijn: ik kam mijn beginnende grijze haren iets verder naar boven, ik oefen kleine rondjes in de tuin met mijn oude stok, ben regelmatig oostindisch doof en nog verstrooider dan normaal. Ik ben er helemaal klaar voor! Morgen moet jij aan de bak en wij in wacht. Daarna wordt de wereld weer een stukje mooier...

Droogkloten

De ontelbare wilde ideeën die dagelijks ongevraagd door mijn hoofd spoken, gedragen zich enigzins als spermacellen. Van mijn eurekamomenten die de weg naar het levenslicht proberen te bereiken, zijn er tegenwoordig nog maar enkele die daadwerkelijk een kans krijgen zich in de echte wereld te bewijzen. 

Voorheen waren dat er veel meer, maar hoewel mijn enthousiasme onveranderd blijft, heb ik naarmate mijn levenservaring toeneemt besloten om minder prematuur geboren ideeën een vroege dood te laten sterven. Beschermd door de onbesuisde levenskracht binnen mijn eigen fantasiewereld blijken ze een veel mooier leven beschoren dan wanneer ze onvoorbereid en ongewild naar adem snakkend proberen te overleven in een wereld waar niemand op ze zit te wachten en ik zelf niet eens tijd heb ze te verzorgen zolang ze niet op beide benen kunnen staan...

Het is dus heel wat dat mijn eetbare voortuin inmiddels zijn tweede seizoen ingaat. Een wild idee, verwekt uit inspiratie vanuit de Makkelijke Moestuin en mijn behoefte om eigen voedsel te verbouwen, is inmiddels een tweejarige groene peuter die blaakt van gezondheid en nu al, zo vroeg in de lente, genoeg groen oplevert voor een gevarieerde dagelijkse salade. Naast alle sla, raapstelen, spinazie, radijzen, worteltjes en kruiden beginnen nu ook de bietjes al te buiken, de peulen te bloemen, de radijsjes te blozen en beloven de aarbeien een waar paradijs te worden voor zowel Jelle als ook de plaatselijke buurtspreeuwen. De experimentele rammenassen beginnen al naar de bodem van hun colafles te groeien en zelfs de ietwat overenthousiast geplukte rucola groeit binnen een paar dagen zonder boe of bah weer aan tot een volwaardig plantje. Deze turbo-lente is ongeëvenaard en zorgt ervoor dat ik nu, eind april, al dat groenvoer niet weggegeten krijg met mijn gezin...

Letterlijk gevoed door zoveel moois uit mijn eigen tuin ontstond vorig jaar een ander plan dat het overleefde. Een Makkelijke Moestuin op de school van mijn zoon Jelle. Door mijn enthousiasme en een tas oogst uit mijn eigen tuin raakte de school overtuigd, raakte ikzelf een tijdlang nauw betrokken bij de Makkelijke Moestuin en zie: een half jaar later bevindt ik me op een prachtige donderdagmiddag op het terras waar ik samen met de bovenbouw van unit Groen (lees klas) de eerste 10 verrijdbare moestuinbakken in elkaar sleutel. Helemaal gelukkig door het enthousiasme en die betrokkenheid van de kinderen, besefte ik wat een goed wild idee tot gevolg kan hebben...

De komende weken ben ik op mijn vrije vrijdagochtend nog even bij de nieuwe tuin aanwezig als vraagbaak voor leerlingen, docenten en ouders, maar binnen no time beheersen de kinderen zelf de kneepjes van het vak en zullen hun leven lang niet meer vergeten hoe een plantje groeit en waar de groenten op hun bord vandaan komt. Dit wilde idee is uitgevoerd en kan in de kast. Tijd voor wat nieuws! Gelukkig zit ik nooit lang zonder project. Een maand of twee terug kocht ik naar aanleiding van een eerder, experimenteel eigen bouwsel een voedseldroger via Ebay. Je zult denken: wat moet je daarmee? Heel wat, kan ik je vertellen. Maar niet nu. Op dit moment wil ik nog even nagenieten van mijn laatste geslaagde project. De wereld is mooi...

Zorgwortels

Toen ik vanuit mijn werk gevraagd werd om voor Pro Persona een videoblog te verzorgen in het nieuwe digitale magazine dat we voor ze verzorgen, zei ik natuurlijk geen nee... Vandaag dus een videoblog over familie binnen de zorg. Maar dan wel in eetbare voortuin stijl...

Onze Vader

En toen was het alweer vier jaar geleden... Gelukkig houden mijn zus en broers de datum beter bij dan ik,  want zelfs toen mijn vader nog leefde, vergat ik altijd al de dag dat hij geboren was. Logischerwijze dus ook de dag dat hij overleed... 

De datum van de dag dat we echt afscheid van hem namen doet mij eigenlijk niet zoveel. Net als bij mijn moeder zijn het niet de geijkte dagen zoals verjaardagen, trouwdata en andere hoogtepunten die de gedachte aan en het gemis van ze tijdelijk versterken. Nee, het is meer een soort natuurlijk ritme, net als bij volle maan, het begin van de lente of een ontwikkeling in mijn leven die ik graag nog met ze had willen delen. 

Gisteren nog overkwam het me toen ik met Jelle aan het fietsen was. Of eigenlijk, Jelle met mij. Want zolang Jelle al kan fietsen tuf ik er als een asociale Johnnie op mijn retroscooter luid pruttelend naast. Niet omdat ik te lui ben, maar gewoon omdat ik al lang geen fiets meer bezit. Er zijn nu eenmaal af en toe periodes in mijn leven dat het lichamelijk weer even wat minder met me gaat en ik me niet zeker voel op de fiets. Gelukkig zijn die periodes nu weer achter me en werd het hoog tijd voor een nieuwe twee wieler, zodat ik mijn Johnniestep wat vaker kan laten staan.

Alsof ik hulp van boven kreeg had ik binnen een dag een gratis weggevertje via de buren voor mijn deur staan en met een nieuw bandje, een kabeltje en wat spuitolie was ik klaar om te gaan. Jelle ook, want na een jaar veilig heen en weer naar school fietsen was die jongen wel eens toe aan een nieuwe uitdaging. Toen ik hem gisteren dan ook aankondigde dat het tijd was voor 'De Brug', begonnen zijn ogen te glinsteren en werd hij binnen een oogwenk een jaar ouder. 

Het was een eitje, zowel voor hem als voor mij. In een zogenaamde poep en de spreekwoordelijke scheet waren we de brug over en zaten we bij mijn zus aan de koffie. Ook de terugweg over de nieuwe brug stelde werkelijk niets voor, vooral omdat je met de nieuwe fietslift in één klap bovenaan bent :). Boven aan de brug stopte we even, precies in het midden van de Waal. Niet omdat we moe waren, maar gewoon om het moment nog even te laten duren. Uitkijkend over het in rap tempo veranderende landschap aan de Lentse kant zei Jelle 'Jammer dat ik nooit meer naar oma en opa kan fietsen...' 'Ja' zei ik, wanhopig kauwend op een plotselinge brok in mijn keel 'da's inderdaad jammer. Maar we kunnen later wel een keer naar het tuintje fietsen waar ze liggen'. 'Dat is niet hetzelfde' zei Jelle 'Ze kunnen nu nooit meer trots op me zijn.'. Hij raakte de spijker op de kop... 

Jelle was de afgelopen tijd al vaker bezig met wat hij, 'Godgeloof' noemt, de dood en wat er na komt. Ik vermoedt dat hij het leven na de dood voorlopig het voordeel van de twijfel geeft, puur om de hoop dat opa en oma alsnog hebben gezien hoe hij zwoegend en zonder hulp een enorme brug bedwong. Ik help het hem hopen. Al waren mijn ouders trots genoeg op ons om een mensenleven mee te vullen, de bijbehorende glinstering in hun ogen is helaas door geen foto of heldere herinnering meer te vangen...

Dag pa. Dag ma. Het leven gaat verder. Tot af en toe en soms even tussendoor...

Mindergranen

Ik zeg altijd: Te veel is minder dan genoeg. Dus, als je ergens minder van wilt, heb je er eerst te veel van nodig. Maar wat is te veel? Kan iemand te veel geluk hebben? Soms is één al te veel. Teveel van iets kan bovendien een grote invloed hebben op je omgeving. Vinden dat er teveel Marokkanen zijn. Of een eiland teveel willen hebben. Teveel kernwapens. Teveel katten in je wijk...

Als je ergens altijd te weinig van hebt gehad, weet je soms niet wat je er mee aan moet als je er ineens meer dan genoeg van hebt. Een miljoen bijvoorbeeld bij een winnend lot. Of een vijfling na een geslaagde kunstmatige insiminatie...

Wat voor de een genoeg of soms al meer dan genoeg is, is voor een ander vaak nog te weinig. Over het algemeen hebben we meer van alles dan we werkelijk nodig hebben. Bijna iedereen gooit er aan het eind van zijn maaltijd wat teveel bereid eten weg. De meeste kleren in je kast worden nooit gedragen, je meeste keukenspullen nooit gebruikt, de meeste tv zenders nooit bekeken en heel wat huwelijken worden niet of nauwelijks verzilverd. Dat geldt trouwens ook voor de zegeltjes in de supermarkt...

Al die, over het algemeen onbewuste hebzucht, komt vaak voort uit de angst te weinig te hebben. Of dat nu een generatieoverdraagbaar oorlogstrauma is of gewoon mensen eigen weet ik niet... Soms komt het voor uit een andere emotie. 'Einverzucht' zoals de Duitsers zo mooi weten te zeggen. Iets willen omdat een ander het ook heeft of er bijzonder veel waarde aan hecht. Prima verkooptruc trouwens. Als je maar net doet alsof je iets heel graag wilt, niet zonder iets kan of beter bent met iets, staan er zó een bus mensen in de rij om het ook te willen. Het is de basis van iedere reclameboodschap.

Vandaag ben ik een kijkje gaan nemen bij de Lenste Aarde: een stukje, naar na jarenlang gedoe en geduld eindelijk door de gemeente toegewezen land, waar geïnteresseerden uit Lent ieder 100 m2 van tot hun beschikking konden krijgen om zelf hun groenten op te verbouwen. Het was het een gezellige drukte. Met rode hoofden werd de grond omgespit, verse stromest door de grond geschept, rijtjes met timmermansogen afgemeten en heuse, originele Lentse en Makkelijke Moestuinbakken gemonteerd. Iedereen was enthousiast aan de slag met ieder hun eigen meer of minder ideële invulling van plannen en dromen waar men jarenlang op had kunnen broeien. De energie die hierbij loskwam deed me wel wat. De kans om samen iets op te bouwen. Samen te werken aan iets waarvan niemand nog weet wat het gaat worden. Samen pionieren op de vierkante meter, zonder angst, zonder garanties, zonder verplichtingen. Lent's Utopia...

Ik ben enorm benieuwd of dat samenwerken ook werkelijk van de grond gaat komen. Ze hebben elkaar nodig voor stroom en het aanleggen van een waterput, maar; zoveel gedachten, zoveel meningen... Ik moest gelijk denken aan het boek 'Square Foot Gardening' de basis van de methode waarop ik zelf mijn voortuintje pleeg te runnen. Één hoofdstuk in het boek wat voor mij als solotuinier niet van toepassingen is, maar wel degelijk voor de Lentse Aarde, is hoe je in je samenwerking omgaat met de planning en verdeling bij het planten van gewassen. Gaan onze pioniers even inefficiënt te werk als hele volkstuinstammen voor hun door allemaal op hun eigen stukje op hetzelfde moment dezelfde groenten te telen, zodat na een maand of drie de pastinaken, kroppen sla, bietjes en spitskolen bij zichzelf, hun kinderen en hun snel afnemende vriendengroep de neus uitkomen? Of gaan ze slimmer te werken en zorgen ze gezamenlijk voor een regelmatige en gevarieerde opbrengst die iedereen met elkaar deelt? De tijd zal het leren...

Terwijl ik op deze prachtige lenteavond nog wat eigen grootgebrachte raapstelen, romanesco bloemkool en een (doe eens gek) wel heel vroeg pruimtomaatje aan mijn steeds groenere voortuin toevoeg, fantaseer ik even dat mijn bejaarde buren hun buxusbeesten en hortensia's spontaan uit hun voortuin gooien en samen met mij alle voortuinen ombouwen tot één grote Makkelijke Moestuin...

Samen werken we iedere avond in onze voortuintjes en delen daarna de opbrengst. De linkerbuur zaait kolen, de rechterbuur zaait sla, de middelste bouwt een buitenterras waar we tot laat in de nacht luid zingend en lachend onze oogst verorberen onder het genot van een flesje kruidenbitter, die net als de groentes gretig gedeeld wordt... 

Al snel ben ik terug in de realiteit en kijk nog even uit over een uitgestorven pensioenstraat in de schemering, waar de buxusbeesten als grafzerken hun schaduw werpen over de saaie grindtuintjes met katonvriendelijk prikkeldraad... 

Lentse Aarde: ik zie wel potentieel voor een nieuw Ruigoord, alleen dan nog groener! Laat mezelf toch maar eens op de wachtlijst zetten...

Overweer

Mijn oren piepen nog na van het oorverdovende lenteweer... Het is net alsof je tijdens een voorjaarsvakantie in een vliegtuig stapt en twee uur later uitstapt in een willekeurig warm land. De knoppen aan de takken weten niet hoe snel ze moeten groeien om de schade van vorig jaar in te halen en een kittig roodborstje onderzoekt mijn kasje op zoek naar een potentiële nestplek. Als iemand mij vanmiddag had verteld dat we niet alleen de winter over hebben geslagen, maar dat hetzelfde nu ook met de lente gaat gebeuren, had ik hem zeker geloofd...

In mijn optimisme heb ik van alle zaaiinstructies een maand afgetrokken en heb vandaag al het een en ander in de volle grond gezaaid. En voor het geval het toch nog te koud wordt of mijn zaaisel zich niet laat foppen door de eigenlijk nog te korte dagen, heb ik hetzelfde spul stiekem ook nog voorgezaaid en  in de kas als backup staan. Wat ik teveel overhoud is straks gratis bij me af te halen.

Vorig jaar ontstond er in mijn bakken, naast het ruimteprobleem door teveel kolen, nog een probleem dat er voor zorgde dat een aantal groentes het niet goed deden: schaduw. Ik had vrolijk van alles door elkaar gezaaid, maar geen rekening gehouden met het feit dat sommige groene broeders hun kleinere tuingenoten het licht in de ogen niet gunde. Dit jaar zaai ik van klein naar groot, met de kleintjes op de eerste rang zodat ze bij het opkomende zonnespel niets hoeven te missen.

Door deze tactiek hoop ik een nog betere opbrengst te hebben, maar het betekend wel dat ik minder flexibel ben bij de keuze van wat ik een tweede en een derde keer binnen het seizoen in een vak kan zaaien. Ik hoef gelukkig geen rekening te houden met wat ik vorig jaar heb gezaaid, omdat de grond al twee weken geleden goed door elkaar gehusseld en gemengd is met goed compost. De enkele koolvlieg die dit overleefd heeft is waarschijnlijk zo gedesoriënteerd geraakt dat hij zich nu nog kotsend over de rand van de bak probeerde te herinneren waar die kool vorig jaar ook al weer stond...

Wel zag ik vandaag al de eerste koolwitjes rondvliegen. Ik heb besloten toch maar wat compacte spitskolen te planten, al is het maar om de kleine fladderaars een plek te geven hun eitjes kwijt te raken. We mogen tenslotte blij zijn dat ze er überhaupt nog zijn...

Een maand of twee geleden heb ik voor de grap een groentetoren in mijn kas gebouwd van lege frisdrankflessen (http://youtu.be/K9vN2eudWcQ). Hier heb ik als proef wat overwinterende rucola van tussen de stoeptegels in geplant, een terminaal frontje bieslook en en een opkomend raapsteeltje. Ik heb het hele spul in totaal twee keer water gegeven, voor de rest ben ik ze volkomen vergeten. Toch neem ik een heerlijke salade mee naar mijn werk, samengesteld uit de welig tierende rucola, bieslook en verse raapsteeltjes die het prima hebben gedaan in hun verticale groenteflat! Wegens dit overweldigende succes hoop ik de komende weken her en der in de tuin nog wat van deze groenpalen te plaatsen om te zien hoe ze het buiten doen met andere soorten groenten. 

Je merkt het al: de lente Hieperdepiep is weer vrolijk bij me toegeslagen en de komende tijd ga ik jullie weer net als het vorige seizoen vermaken en vervelen met alle ontwikkelingen in mijn voortuintje. Ohh en Ahh zijn altijd leuk en egostrelend, maar liever nog ga ik vaker het onderzoek met jullie samen aan om groener, lekkerder en leuker om te gaan met dat wat de beste plek op je bord hoort in te nemen...

Dus vragen, antwoorden opmerkingen en tips: allemaal welkom. De leukste worden wekelijks beloond met zelf op te halen gratis en zelfgefabriceerde plantenlabels van oude luxaflex!

Als bonus nog een foto van de meest makkelijke en luie minimoestuin die ik tot nu toe tegen ben gekomen:

Plaatje

Hulpeloos meedrijvend op de door drank en genetische overdraagbaarheid veroorzaakte kakofonische snurkstorm van mijn jongste broer lig ik tevreden, maar te vroeg wakker na een geslaagde familiare werkavond bij mijn zus. Nadat het gemis, het verdriet en alle bijkomende commotie rond de dood van onze ouders nu langzaam een plekje aan het krijgen is, werdt het dringend tijd voor de laatste, grote klus die ons nog te wachten stond: het uitmesten van het enorme achtergelaten foto-, documenten en herinneringen archief van wijlen Annie en Wim Houkes.

Voordat we, met mentale mijnhelmen op, de catacomben van de familie Houkes in doken, stond ons eerst nog een ander avontuur te wachten. Gewapend met verse kruidenplantjes uit het tuincentrum, een gieter en 3 zakken Makkelijke Moestuin Mix zijn we op een ongelooflijk mooie en vroege lentedag het graf van de oudjes een opfrisbeurt gaan geven, om daarna tè lang en tè gezellig op het terras bij de Artist te blijven hangen. Maar na de rit terug naar Nijmegen, de heerlijke maaltijd bij Marjan en het laatste stoelgefriemel kwamen dan toch eindelijk doos na doos na beneden.

Waar je bij normale families gezellig op de bank door de oude familiealbums kon bladeren, hadden mijn ouders in grote lijnen de stap van de albums overgeslagen. Nee, de energie die een normaal mens zou stoppen in het zorgvuldig inplakken en archiveren van de toch al overvloedige aantal familiekiekjes, stopte mijn ouders liever in het maken van nòg meer foto's... De keuze om alle deuren, bergen, beesten, bloemen en foto's waar mijn moeder op een onherkenbare afstand opging in een nog onherkenbaardere omgeving leverde direct alweer een aantal uren tijdswinst op, maar uiteindelijk hebben de ontelbare, naar ontwikkelaar ruikende PrestoPrint-, Multifoto, Agfa- en Kodak mapjes onze gemoederen tot vroeg in de morgen weten te beroeren.

De Ahh's en Ohh's die de hoofdmoot voerde van de geluiden die over de tafel heen en weer geslingerd kwamen werden regelmatig afgewisseld met momenten van stilte, herinneringen en oude emoties. Zelf heb ik die tijdsreis door een verloren, vergeten en soms verdrongen stuk van mijn eigen leven best als pittig ervaren. Foto's liegen niet, al zijn het tijdsopnames. De hoop en het plezier in mijn eigen, jonge ogen, nog niet wetend wat te toekomst mij brengen zou. De vrolijke hoogtepunten die de verborgen gedachtes achter het beeld helaas niet vast konden leggen. De foto's die je ooit in je leven al had weggegooid, maar die je door die verdomde 'tweede afdruk gratis!' nu dwongen om de bijbehorende gevoelens nogmaals een plekje te geven. En dan de ontelbare foto's van alle opgroeiende kinderen en kleinkinderen die je meenemen in een wervelwind aan vergeten momenten. Het was bijna te veel voor één avond... 

Met voor ieder twee volle plastic bakken herinneringen en een laatste glas om ze weg te spoelen zijn we uiteindelijk gaan slapen. We hebben besloten nogmaals bij elkaar te komen om de foto's en documenten die wat meer tijd en aandacht vergen te gaan behandelen. Gaan we gelijk nog wat peultjes (Houkessen) planten op het graf. Die zullen het vast goed doen op de nieuwe grond. Heeft mijn vader dan toch eindelijk zijn eigen moestuintje...

Terwijl de broodbakmachine van mijn zus met het ons beloofde tomatenbrood over een kleine minuut een eind gaat maken aan de snurkbranding van mijn broer, verheug ik me op de momenten die ik nog ga beleven met mijn kinderen tijdens het kijken van heel dat mooie verleden. En ik besluit met de gedachte dat ik miijn ouders eigenlijk wel dankbaar ben dat ze de selectie van al die foto's over hebben gelaten aan ons, en niet zelf besloten hebben wat belangrijk is om te herinneren.  Ineens besef ik me dat ze de meeste foto's nooit voor zichzelf gemaakt hebben, maar voor ons. Mijn vader bewaarde alles. Zelfs mijn herinneringen...

Superkool

Wat goed is moet van ver komen. Wat langgeleden al gold voor specerijen, zijden en Chinese zegswijze, gold later voor oosterse geneeskunde, Amerikaanse frisdrank, Spaanse ham en dan nu ook voor megagezonde superfoods uit alle onbereikbare uithoeken van de wereld...

Het is ongelofelijk hoe de angst voor dood en ziekte steeds weer een nieuwe gedaante aanneemt in de vorm van incabessen, goibessen, chiazaden, wonderwieren en oergranen. Wat goed is moet van ver komen. Maar geldt dat dan ook voor alle dagelijkse groenten op ons bord? Misschien wist u het niet, maar bij de meeste mensen komen de boontjes op hun bord uit Senegal, de tuinbonen uit Marokko, de wortels uit Spanje en de druiven uit India. Als je daarna nagaat welke reis en extra behandelingen al deze groenten hebben moeten ondergaan om uiteindelijk zo gezond mogelijk ogend op ons bord te liggen, zou je je af kunnen vragen wat je eigenlijk echt eet...

Een boontje dat 's ochtends geplukt is en 's avonds bereid is levend voedsel. Een paar dagen later is het nog steeds een groen boontje, maar een stuk dooier... Komt het uit de diepvries, dan is het eerst licht geblancheerd geweest en daardoor al dood voor het ingevroren werdt. En komt het uit een pot,  dan is het heel lang verhit en in de combinatie met toevoeging van suikers eigenlijk gereduceerd tot water, suiker en vezels. Zonde van je geld.

Superfood pretendeert zó gezond te zijn dat je eigenlijk niets anders meer nodig zou hebben. Bullshit.  Het is een bewezen feit dat een gevarieerd dieet met voldoende afwisseling het beste dieet is dat er bestaat. superfood is vooral gezond voor de portemonnee van diegene die een er een ander iedere keer weer in laat tuinen...

Het echte superdieet bestaat uit verse, gevarieerde en eigen bereide ingrediënten, het liefst zo dicht mogelijk bij huis gekweekt. Is sowieso beter voor het milieu...

Al bij al blijken die winterharde boerenkoolbikkels in je eigen tuintje, of de zelfgekweekte boerensla van een goede kennis het beste superfood te zijn dat er bestaat. Als je daar van eet, doe je je lichaam echt een plezier. Tenminste, als je dit met mate doet. Maar dat geld voor alles, met mate...

Voor mijn raam staan inmiddels een groeiend aantal voorkweekbakjes verlangend naar buiten te kijken naar mijn nu nog maagdelijke voortuintje. Ik voel me de koning te rijk, wetende dat ik over een kleine maand beschik over een een groeiende voorraad superkool, supersla, super worteltjes en superradijsjes. Mijn eigen supermarkt, zo voor de deur. Het leven is mooi...

         

Uitgekiemd

Voor een hobby-voortuin agrariër had ik het maar knap druk afgelopen zaterdag. Terwijl de echte boeren in het dorp hun kielen en petten uit de mottenballen haalde, de plaatselijke prins zijn veren voor de laatste keer gladstreek en de eerste kratten bier op de praalwagens gehesen werden, maakte ik me op voor een cursus Voorzaaien en twee pallets Makkelijke Moestuin mix die op hetzelfde moment geleverd zouden worden...

In een prachtige, oud vervallen kas waar de versuikerde trossen aan grootste druif van Europa alleen nog gewaardeerd worden door een paar families snoepgrage merels, kwam ik er binnen een kwartier achter hoe weinig ik eigenlijk weet over zaden, zaaien en planten in het algemeen. Aan een kleine groep van geïnteresseerden van uiteenlopend pluimage lichtte groenman Phillip ons tijdens een bevlogen college een tip van de sluier op over de geheimen van het voorkiemen...

Voorkiemen, de kunst van het foppen van kiemgraag zaad om het natuurlijke seizoen te vervroegen, blijkt vooral een kwestie van plannen en geduld. Niet het lekkere zonnetje overdag bepaald of de tijd daar is om je boontjes in de grond te stoppen. Nee, het is de temperatuur 's nachts die leidend is en vaar ook de boosdoener van veel latere problemen en mislukte oogsten... Als je weet wat de minimale kiemtemperatuur is van je zaden, weet je ook wanneer je ze in de grond kan stoppen. Je hoeft alleen maar het weerbericht te volgen. 

De eisen die Philip aan zijn zaaigrond stelt komen aardig overeen met de eisen binnen het Makkelijke Moestuin concept. Alleen het zaaien buiten gaat in rijtjes en natuurlijk in de bestaande, bewerkte grond. 

Ondanks mijn soms irritante overenthousiasme over de Makkelijke Moestuin Methode, bleef Philip geduldig en kalm mijn vragen beantwoorden tijdens het planten van uiteenlopende zaden in gratis oude sinasappelkistjes of visbakjes, gevuld met zijn eigen, beproefde mix. Volgende keer stel ik me wat bescheidener op. Beloofd...

Inmiddels waren er onder het geschrokken oog van de buren twee flinke pallets Makkelijke Moestuin Mix voor mijn deur gedumpt. Ze keken al wat opgeluchter toen ik ze kon geruststellen met de boodschap dat alle zakken inmiddels al waren verkocht. Wat ze niet weten is dat er vrijdag alweer een nieuwe lading komt om aan alle belangstelling te kunnen voldoen... 

Met dit mooie weer begint de zaaikoorts aardig op te lopen. De tot geduld manende stem van Philip in mijn achterhoofd weerhoud me van een voortijdige zaadlozing. Inmiddels stapelen de voorzaaibakjes voor het raam zich steeds verder op en begint Poes al regelmatig te mokken over de groeiende inperking van de ruimte op haar VIP balkon. Wat tot nu toe het beste groeit zijn de reuzenradijzen van Jelle. Het blijft een beetje zuur om uitgelachen te worden door de waarheid die schuiltgaat achter de ontwetendheid van de jeugd...

Modekool

Moestuinieren is Booming Business. Binnen nu en 4 weken gaan we om de oren geslagen worden met  vierkante, ronde en hangende moestuinen, hangtomaten, slaflessen, kweekzakken en raamtuinen, dit alles afgestemd op de post-Finexwijker die achter zijn te goed geïsoleerde, maar duurzame nieuwbouwwoning helaas alleen nog maar geverherzuiverde gebakken grond heeft liggen die, naast geen DDT, olie of andere verontreiniging, ook geen enkele vorm van enigzins vruchbaar materiaal meer bevat...

Nee, kweken in bakken, zakken, rekken, hekken, wanden en op randen wordt dè hype van 2014. Geen gespit, gewroet, geploeter of gegraaf meer. Je kwakt je grond zo uit een zak in je bak, zaad erin klaar. Of wat denk je van die nieuwe trend uit Amerika? Hydrophonic Gardening: je hangt wat takjes in een plastic emmer met een micromoleculaire waterverstuiver, flesje kunstmatige voeding erbij, ledlampje erboven en hop, je sla gaat als een dolle. Met dank aan de ontwikkelingen in de ruimtevaart, die vooral gretig toegepast worden binnen de wietteelt...

Tuinieren is van een hobby overgeslagen naar een trend, een modegrill, een hebbeding, een 'Ik wil het ook' gadget. Onder het mom van Gezond, Bewust en Verantwoord liften heel wat slimmer jongens mee die vooral bezig zijn met hun eigen, financieel gezonde klimaat. Gelukkig profiteren de pioniers die al jaren het zelf produceren van gezonde voeding promoten ook van de groeiende aandacht, al komen ze soms wat onwennig en onhandig over naast al dat commercieel geweld...

Mijn tip is: doe zoveel mogelijk met wat je al hebt. Voor bijna ieder kek hebbedingetje dat bij Intratuin te koop is vind je ergens op Google wel een handige tutorial die je verteld hoe je het zelf gratis kan maken met troep die je gewoon in je schuur hebt liggen. http://containergardening.wordpress.com is hier een mooi voorbeeld van. Van over de hele wereld laten enthousiastelingen hier zien hoe ze vanalles in vanalles planten. Van tomaten in een ouwe schoen, tot een cabriolet vol vetplantjes. Ieder hoekje, kiertje, randje en ongebruikt voorwerp wordt dankbaar gebruikt om van de hele wereld een babylonse tuin te maken...

Het mooiste aan de nieuwe 'Grow it yourself' hype vind ik nog wel het vermogen van mensen om zich niet meer te laten belemmeren door waar ze wonen. Zelfs midden in een smoggy wereldstad op 132 hoog, zonder balkon of open raam lukt het mensen nog om met een raamtuin hun dagelijkse salade bij elkaar te kweken. Een vierkante meter, horizontaal of verticaal, zelfs op z'n kop, is al genoeg om af en een tomaatje te plukken, je eten te kruiden of een salade te eten die je zelf hebt gekweekt. En waarom zou je het doen? Omdat het kan. Het geeft je rust, plezier, vrijheid en het gevoel dat je altijd iets zelf  kunt scheppen...

Volgende maand worden bij Jelle op school de eerste 10 bakken van hun Makkelijke Schooltuin geïnstalleerd. Gewoon op de tegels van het balkon op de eerste en de tweede verdieping. Vanuit dat balkon kijk je mooi uit op de traditionele biologische schooltuin die al een jaar of twee in gebruik is. Het verschil? Het plezier dat de kinderen er aan gaan beleven zal hetzelfde zijn. Ik verheug me nu al op de verwondering en het enthousiasme als die koters straks hun eerste sprietje op zien komen, hun eerste slablaadje kunnen plukken en hun eerste tomaatje in de mond steken, met of zonder vies gezicht. Het leven groeit onder je neus...

Weet wat je eet. Met die uitspraak proberen we onze toekomstige generaties bewuster te maken van wat ze in hun mond stoppen. Bij vlees is dat wellicht wat lastiger. Of we straks ook moeten beginnen aan schoolslagerijen waar het slachten van je eigen konijn onderdeel wordt van de Citotoets weet ik niet, maar we kunnen ze in ieder geval leren om bewuster en creatiever om te gaan met het voedsel dat we iedere dag in onze mond stoppen en dat tenslotte aan de basis staat van ons bestaan. Je bent tenslotte wat je eet...

          M.                       

Voorlente

Ook vandaag scooterde ik weer door de polder van mijn werk terug naar huis in een adembenemende voorlentse avond. Vanmorgen al waren de kieviten in het weiland drukdoende met flirten en hadden een koppeltje kraaien ruzie met een valk over een dot schapenwol. Het kan bijna niet anders meer: de lente komt eraan!

Toch merk ik om me heen dat de mensen nog argwanend zijn. Na het uitblijven van de lente vorig jaar durft niemand er op te vertrouwen dat de weergoden ons ook dit jaar niet weer een loer gaan draaien. Afgelopen weekend was het bij menig volkstuintje drukker dan bij de ikea Plundra en ook ik ben druk bezig geweest mijn moestuintje klaar te stomen. Maar toch vertrouw ik het niet... Ondanks de milde temperaturen die ons door menig zaaikalender wordt voorgehouden ben ik nog steeds huiverig voor een onverwachte wending.

Hoe komt dat toch? Zou het komen door het onzekere klimaat waar we ons al enige tijd in bevinden? Door niet waargemaakte beloftes en alle wellesnietes berichten over het einde van de crisis? Het is de politiek in ieder geval nog niet gelukt om het vertrouwen van de burgers terug te vinden en veel mensen die in dit land extra kwetsbaar zijn hebben de weerslag van het barre financiële klimaat stevig gevoeld. De crisis is voorbij. Maar het ergste komt nog. De winter is voorbij. Maar wat brengt de lente?

Toch denk ik dat we vertrouwen moeten hebben. In elkaar. In het weer. In de wereld. Maar vooral in onszelf. Enkel om het feit dat wantrouwen uiteindelijk niemand iets oplevert. Liever samen lachen om je fouten dan eenzaam van je gelijk proberen te genieten...

Morgen gaan dus bij mij de eerste lente groenten een paar weken eerder de grond in! Gaat het toch vriezen? Dan heb ik pech en zaai ik opnieuw. Zo niet, dan lacht het geluk me toe en geniet ik dit jaar lekker eerder van mijn sla, mijn peultjes en mijn radijsjes. Maakt het toch weer een beetje goed van vorig jaar. Ondertussen heb ik de NSA gevraagd alvast de ijsheiligen te gaan afluisteren. Kunnen ze tenminste een keer echte boeven vangen...

Stoepgroenten

Terwijl mijn buren nog maar net gewend zijn aan het feit dat ik mijn groententuin in de voortuin heb gestationeerd, is er een nieuw fenomeen in de belangstelling gekomen waarvan ik niet weet of mijn lieve straatbewoners dit mentaal kunnen verenigen met hun buxus visie op hoe de directe omgeving rond hun voordeur en parkeerplaats er uit zou moeten zien... Stoepgroente!

In het nieuws gekomen door de nijpende situatie in Sirie, waar bewoners door de belegering niets anders meer te eten hebben dan dat wat er rond het huis tussen de tegels groeit, is het begrip Stoepgroente al weer snel liefdevol geadopteerd door de media en gekoppeld aan een verschijnsel dat zich al langer manifesteerde in de grote steden. Waar het op het platteland normaal is om levende groenten op je pad tegen te komen, is er in de grote steden toch een geoefend oog voor nodig om ze tegen te komen. Toch zijn ze er wel degelijk! 'T is net als op een rommelmarkt: al je je focust op een 60er jaren botervlootje, dan vind je ook een 60er jaar botervlootje... 

Spinazie, aardappels, venkel, worteltjes en bonen, alles is terug te vinden tegen de gevels van oude portiekwoningen, tussen de tegels van een doorsnee doorzonwoningwijk trottoir, rond de plaatselijke wijk jeux de boulles baan en notabene tegen de fietsenstalling van de plaatselijke buurtsuper. Gewoon een blokje om met je boodschappentas en thuiskomen met een gratis soeppakket!

Nu is het zo dat we gewend zijn om al het groen in onze tuinen te zetten, het liefst met bloemen, onderhoudsvrij en niet eetbaar, en dat de rest van de omgeving het liefst moet bestaan uit levenloze stenen, dood asfalt of hooguit gras. Losgroeiend groen is slordig, onverzorgder en word meestal afgedaan onder de verzamelnaam 'onkruid'. Maar ieder plantje dat tussen welke tegel dan ook oppiept heeft een naam, een geschiedenis en sterker nog: is waarschijnlijk ook nog ergens goed voor ook! 

In een aantal steden in de wereld hebben ze het roer omgegooid en is men de openbare omgeving gaan beplanten met eetbaar groen. In combinatie met wilde bloemen blijkt het een rijkdom aan gratis voedsel en sociale contacten op te leveren en is gebleken dat bewoners ineens veel meer verantwoording blijken te nemen voor hun omgeving! Ik hoorde zelf van iemand van een wooncorperatie in Brabant dat er plannen bestaan om bij nieuwbouwwoningen met een iets te lang uitgevallen voortuinen een deel van deze tuinen in gaan richten als openbare moestuinstrook voor de hele wijk...

Uit ervaring weten we dat de Rucola die ieder jaar spontaan opkomt tussen de stoeptegels in de voortuin een stuk smakelijker en wilder smaakt dan de wilde rucola die ik netjes in mijn Makkelijke Moestuin zaai.

 Ik zeg: vervang je sierkolen voor Brocolli, je Buxus voor theestruiken en laat de vrolijke paarse knoppen van de Bieslook welig tieren tussen je violen. Onder de groenten en eetbare planten bestaan genoeg variaties die wat schoonheid en bloemenpracht echt niet onderdoen voor hun minder consutievriendelijke familieleden en geloof me: er is niets leuker dan eten uit eigen tuin. 

Waar we nu argeloos de supermarkt binnen lopen voor onze dagelijkse groenten, liepen we hier in Lent vroeger bij de warmoezenier binnen: een volkstuin waar je tegen betaling kon plukken wat je nodig had. Lijkt me fantastisch: een AH met een dakterras waar je je verse groenten zelf vers kunt plukken. Of in iedere wijk een volkstuin waar je langsloopt als je met de hond gaat wandelen en waar een tuinbeheerder je de dagelijkse groenten aanreikt, waar je net als alle andere gemeentelijke aanslagen gewoon een stukje belasting voor betaald...

Vorig jaar sprak ik nog over guerillatuinieren: het strooien van bijvriendelijk zaad op openbare plekken waar niemand er last van heeft. Misschien moeten we wel gewapend met jonge tomatenplantjes en Rucola Pronto het openbaar terrein van eetbaar groen voorzien... Toch maar weer eens op zoek naar die oude bivakmuts...

Alfabietje

In een tijd waar nanorobots je verstopte aders openbeuken, schaatsers verliezen op een duizendste seconde, moestuintkes straks even illegaal zijn als wietplantages en er een onderzoek komt naar pesticiden in de bollenstreek, rolt de gemiddelde scholier stuiterend de supermarkt uit, stijf van de taurine uit zijn energydrink en met een megazak zoutjes in de hand waarvan de plastic verpakking meer voedingswaarde heeft dan de inhoud.

Toegegeven, de meeste Nederlanders weten, in tegenstelling tot bijna de helft van de Amerikanen, dat de aarde rond de zon draait, maar ondanks de technologische vooruitgang en de toegang tot kennis via Internet en Social Media in het bijzonder, zijn de meest Nederlanders vegabeten...

De kennis van echt voedsel is dramatisch, de keuze voor wat we eten wordt meestal bepaald door de kleur van de verpakking, de herkenning vanuit de reclame of het simpele feit dat te op de een of andere manier op staat "Eet mij!". Al eerder verbaasde ik mij erover dat Nederlandse bevolking überhaupt nog leeft, als je kijkt wat men binnenwerkt aan zaken die in eerste instantie nooit bedoeld zijn geweest om gegeten te worden. Waar de vrouwelijke helft van ons in het verleden nog onderwijs kreeg in de basisbeginselen van de voedselbereiding, wordt heden ten dage een beetje aangekloot en wat rauwkost door elkaar gehusseld om de uren waarin een opleiding les hoort te geven maar geen docenten heeft een beetje op te leuken. 

Niemand weet meer wat ie eet. We laten ons dankbaar om de tuin leiden en met hetzelfde gemakzucht als waarmee we kilowatts stroom laten weglekken in stand-by stand, proppen we even argeloos en onnadenkend spullen in onze mond waarmee we, als we zouden weten hoe het gemaakt werdt,wat er in zat en wat het met je deed, direct naar het dichtstbijzijnde politiebureau zouden lopen om een aanklacht in te dienen...

Voor al die lieve medemensen die niet weten dat sojamelk niet van een vegetarische koe komt, slavinken geen vogeltjes zijn, fruit, naast dat het er mooi uit ziet, ook eetbaar is en suiker geen eerste levensbehoefte is maar wel de beste manier om er een langzaam en pijnlijk eind aan te maken, stap ik in de voetsporen van een lange reeks voedselgoeroes en introduceer na de schijf van vijf, de broodbuik en de voedselzandloper met trots mijn eigen gezonde waarheid: het Alfabietje.

Eerst het alfabet van ongezonde producten waaraan de meeste mensen associeren, daarna krijg je mijn gezondere versie. Print hem uit en hang hem op. Je krijgt een beter leven. Heus waar!

Het foute voedselalfabet:

AA drink

Bifiworstjes

Crokychips

Dubbelfriss

E-nummers

Frikandel 

Ganzelever

Hemaworst

Ijstaart

Joppie saus

Kroket

Lange vingers

Moorkoppen

Nierbroodjes

Oliebol

Patat

Quiche 

Roze koek

Stroopwafel

Tompoes

Uit de muur

Veterdrop

Wentelteefjes

Xylitol

Yogo Yogo

Zeeuws Spek

En tot slot het nieuwe, gezonde alfabietje:

Appel

Brocolli

Citroen

Druiven

Eieren

Falafel

Groen asperges

Hollandse Nieuwe

Ijsbergsla

Jonge peultjes

Kiwi

Lijnzaad

Meloen

Noten

Oude kaas

Peterselie

Quinoa

Radijsjes

Speltbrood

Tomaten

Uiensoep

Vette Vis

Water

Xereswijn

Yoghurt

Zuurkool

Voorspelt...

Toen ik onlangs tijdens mijn tweewekelijkse bezoekje aan de molen aan de molenaar vroeg wat hij nu eigenlijk vond van die hele hype rond Spelt, Broodbuiken en Foute Koolhydraten in het algemeen (ik geef het toe, ook ik experimenteer met de Voedselzandloper), keek hij mij meesmuilend aan en zei "Ik heb nog 300 kilo speltmeel, dan is het op. Niet alleen bij mij, maar de hele Nederlandse oogst van 2013 is er in 3 maanden doorheen gejaagd. Ik hoop dat er snel weer zo'n boek komt, liefst over Rogge, want daar heb ik meer dan genoeg van..."

Superfood is Big Business. Na de kipkiloknallers in de supermarkt zijn nu de voordeelverpakkingen kokosolie, aardperen, budgetsoya en quinoaknallers in de reformwinkels aan de beurt. In de AH gaan de speltcrackers wegens overmatig succes uit het assortiment, maar dit vak zal vast weer snel worden aangevuld met iets anders uit het hypeassortiment. Anders schrijven ze er zelf wel een boek over...

Ik vind het maar knap lastig. Om gezond, bewust, ecologisch, biologisch, afvalarm en verantwoord te leven kan ik bij de plaatselijke supermarkt niet meer terecht, zijn de reformzaken te duur, is op de markt sinds de Euro je Gulden ook al geen Daalder meer waard en ben je tot laat in de avond bezig om je hypergezonde ontbijt en lunch voor de volgende dag te bereiden. Bovendien is de waardering van je 6 jarige zoon een stuk minder bij liefdevol maar moeizaam in de oven bereide bataatpatatten dan bij voorgebakken euroknallerfriet in een met goedkope eigenmerk transvet gevulde frituurpan...

Als ik weer duurzaam jonglerend met rimpelige en te dure biologische groenten (om het milieu te ontlasten van plastic zakjes) schuldbewust de rieten mand achterop mijn milieuvervuilende scooter vollaad, ben ik blij dat binnenkort het belangrijkste onderdeel van mijn dieet weer uit mijn eigen voortuin komt. Het bespaart me de gang door langere rijen met dusdanige troep die verkocht wordt in iedere willekeurige supermarkt, dat ik het verwonderlijk vind dat de mensen überhaupt nog in leven kunnen blijven. Tenminste, als ik alles moet geloven wat in een aantal recente boeken over eten staat. Hoewel, een van de laatste en leukste titels die ik las "Eetsprookjes" legt een zeer ontnuchterende en soms zelfs bevrijdende waarheid bloot over wat nu wel of niet gezond is. Hele stapels aannames gaan in de groenbak en de bescheiden conclusie waarmee het boek eindigt zegt meer over hoe, wanneer en met wie je eet dan wat je er nu wel of niet in mag stoppen...

Wat voor mij gezond voelt, doet jou wellicht helemaal geen goed. Waar de een gruwelt van "een vette bek halen", is voor de ander een geslaagde afsluiting van een heerlijk avondje uit...

Maar zoals ik al zei: Powerfood is Big Business. Dus per definitie al niet meer gezond. En waar geld mee gemoeid is komen regels om de hoek kijken; nog steeds liggen er nieuwe Europese wetten in de maak om het gebruik van eigen gekweekte zaden aan banden te leggen...

Maar merk je het ook? Het zijn niet de koolhydraten, kleur, geur en smaakstoffen, suikers en genetisch gemodificeerd designvoer die het grootste gevaar voor onze gezondheid opleveren. Nee, zolang we ons laten voeren met angst voor alles wat steeds ontdekt word ( en een half jaar later weer wordt tegengesproken) en ons vastgrijpen aan de zoveelste hype die ons het geluk moet brengen waar we zo weinig van binnen krijgen in ons gejaagde dieet, blijven we onszelf onderhevigen aan zelfkwakzalverij.

Daarom: weg Goj bessen, Salviazaden en Superbessen uit een of ander onbereikbare Himalaya bergtoptuintje! Weg met al dat voedsel dat er 100 jaar geleden ook nog niet was! Als je vers, lokaal goed gedijend voedsel met liefde bereid, met mate en met geduld samen nuttigt en dit alles met regelmaat 3 maal daags doet, dan kom je vanzelf een stukje dichter bij het eeuwige leven en het ultieme geluk. Een stukje dan, want voor de rest heb je geen voedsel nodig. Tenzij liefde ècht door de maag gaat.... 

"Aardappeleters", Twan de Vos, Acryl op doek

Zaaizucht

En weer overvalt het me. Je zou denken dat na mijn ervaringen van vorig jaar ik dit keer wel beter zou weten, maar niets is minder waar. De Zaaizucht is ook dit jaar weer toegeslagen... Ik had nooit verwacht dat stoppen met roken, suiker, zwerfhobbies en onbesuisde bouwprojecten in het niet zou vallen bij het proberen te beheersen van een bijna ontembare behoefte om de eerste zaden van dit jaar in de grond te stoppen...

Natuurlijk zeg ik bij ieder 'Moeilijk Moment' tegen mezelf dat het hartje winter is, dat de dagen nog te kort zijn en dat het volop kan gaan vriezen. Toch hoef ik slechts een enkel zakje met een enigzins optimistische zaaiinstructie te lezen en ik kan de neiging nauwelijks onderdrukken om naar mijn kas te rennen, de eerste voorzaaibakjes klaar te zetten en de komende weken de eerste plantjes uit hun couveuse op de vensterbank te kijken...

Het is dan ook niet eerlijk. Deze winter die geen winter is zet mens, dier en menig groen op het verkeerde been. Nachtegalen zijn 's nachts al weer te horen, kraaien slepen af en aan met nestmateriaal, in mijn achtertuin beginnen spontaan frambozen te groeien, de bloemen groeien in mijn aardbeien en menig winterknopje besluit de rest van het seizoen over te slaan en in blad te schieten. 

Ondertussen tuur ik gespannen de einder af, op zoek naar enig spoor van uit koers geschoten  ijsheiligen of aan lager wal geraakte weergoden. De natuur, of dat wat er verantwoordelijk voor is, draait ons òf een enorme loer, òf compenseerd schaamtevol het voorjaar dat we vorig jaar zijn misgelopen. Hoe dan ook, alles en iedereen is van slag en niemand kan mij kwalijk nemen dat ik één dezer dagen dan toch weer voor God ga spelen en zal genieten van het ongelofelijke spektakel dat zich iedere keer weer voor mijn ogen openbaart; het kiemen van dee erste zaadjes, voorbestemd om als jaarlijks terugkerende pioniers mijn Eetbare Voortuin te gaan ontdekken...

Met zaaivragende ogen heb ik vandaag alvast een aantal zakjes zaad apart gelegd, voorbestemd om als eerste geplant te worden. Vikkingersla, Columbusboontjes, Marco Polo blad, Alexander de Grote wortels, Darwinbietjes; ze zouden eens moeten weten wat ze te wachten staat. Alleen de Nova Zembla knollen laat ik nog even in hun verpakking. Ik ga de goden ook niet goedwillig verzoeken...

Ontwinteren

Het blijft een gemiste kans... De afgelopen maand zat vol verhalen, spannende gebeurtenissen en spitsvondige gedachtengoedjes die de verwende bloglezer dagelijks hadden kunnen voorzien van smakelijke tekstjuweeltjes die mij menig ohhh's en ahhh's hadden kunnen opleveren...


Maar helaas. Niets van al dat schoons heeft zijn weg gevonden naar het witte, digitale vel. Jullie bleven verstoken van het bijzondere feit dat ik voor het eerst sinds 12,5 jaar weer getroubadourt heb. Ook de sterbloemkool die hartje winter de weg vanuit de tuin naar mijn bord vond zal hier nooit zijn roem vinden, laat staan mijn stoppen met roken, suiker en koolhydraten en het wonderbaarlijke lichamelijke herstel dat hierna volgde. Een volledige periode van digitale leegte die schril afsteekt tegen de volheid en het avontuur in mijn echte leven....

Maar niet getreurd. Naast de grond in mijn Eetbare Voortuintje warmt ook mijn online schrijfkamertje weer langzaam op. Ik heb de ramen even tegen elkaar opengezet, de boel even stevig afgestoft, een vrolijk krokusje op het digitale schrijftafeltje en de kachel een standje hoger gezet.

Wie de komende tijd hier af en toe langsloopt zal weer wat vaker een kaarsje zien branden. Nog deze maand gaan de eerste zaadjes voorgezaaid worden, wordt de Makkelijke Moestuin op de school van Jelle ingericht en ik verheug mij nu al op een hopelijk lang seizoen vol groene verwonderingen en smakelijke eetavonturen. Tot snel!

Op het leven

Bijna niemand staat iedere dag stil bij het feit dat hij of zij leeft. Logisch ook, want wie erg bewust bezig is met het leven is zich meestal ook erg bewust van de dood. En dat is nu eenmaal niet iedereens vriend...

Toch, als de Dood plotseling en onverwacht erg dichtbij komt en uiteindelijk gelukkig aan jouw deur voorbijgaat, beseft je opgelucht maar beschaamd hoe nonchalant we eigenlijk dagelijks weer een dag verder hebben geleefd. Geen dankjewel, geen dankbare blik over je schouder, geen laatste eerbetoon aan alweer een dag waarvan je geacht wordt deze waardevol ingevuld te hebben...

Ik heb me eerder wel eens afgevraagd waarom mensen tegenwoordig steeds langer leven. Is het puur vanwege de betere omstandigheden en medische mogelijkheden om het leven te rekken? Of doen mensen er heden ten dage gewoonweg langer over om hun leven enige zinvolle invulling te geven? Hoeveel procent van je te leven tijd gooi je weg aan lanterfanten, navelstaren, doodzwijgen, bankhangen en maar weer eens uitslapen? Hoeveel mooie, prachtige, ontroerende, geestverruimende en hartverwarmende momenten gaan aan ons voorbij, puur omdat we niet opletten, naar de grond kijken of teveel bezig zijn met onze eigen, zelfmedelijden hebbende vastgeroeste ikjes?

Vandaag werd ik weer even wakker geschud. Triest dat het verlies van iemand anders daar voor nodig was. Daarom geen tijd te verliezen! Vanaf nu ga ik me weer over alles verwonderen, vind ik iedereen prachtig en interessant, ga ik nog beter voor mezelf en de mensen om me heen zorgen en zorg ik dat ik iedere dag iets te vieren heb!

Vanavond ben ik de keuken ingestapt, heb het jaren 50 taartvormpje en Italiaanse confituurpannetje dat ik vandaag op de bazaar heb gescoord klaargezet en ben met dat wat ik nog in huis had taart gaan bakken. 1 taart? Welnee, twee! Één om vandaag te vieren, en één voor morgen. Want vanaf vandaag is het iedere dag feest! Leve het Leven!

(Lieve Maud, het eerste stukje is voor jou...)

Opapua

Gisteren gebeurde er iets grappigs. Terwijl mijn dochter om kwart over 3 in het ziekenhuis in Enschede te horen kreeg dat het een jongen zou worden, lag ik op precies hetzelfde moment in Nijmegen aan de echo om 3 stevige kalkjongens uit mijn rechterschouder kapot te laten spuiten. Wel iets minder feestelijk dan de reden waarom mijn dochter aan de echo lag, maar toch, grappig...

Baby's groeien niet uit kolen. Inmiddels zijn de meeste enigszins weldenkende personen daarvan op de hoogte. Ik heb wel eens getwijfeld toen ik mijn groene kolen in de voortuin wat onrustig heen en weer zag schuifelen, maar ook toen bleek het slechts de buurtkater Pluto die slechts van zijn zoveelste wraakbolus kwam bevallen...

Dat kinderen kunnen groeien als kool is wèl een vaststaand feit. Vooral kinderen die je niet elke dag ziet kunnen in een paar weken tijd een volledige gedaanteverwisseling ondergaan waardoor je je plotsklaps een stuk ouder kunt gaan voelen. Als kinderen zo snel ouder kunnen worden, geldt dat tenslotte ook voor jezelf. Alhoewel ik enorm uitkijk naar de geboorte van mijn nu bevestigde kleinzoon, is dat ouder worden toch iets waar ik even goed met mezelf voor moet gaan zitten. 

In de lang geleden tijd dat ik een omgangsregeling voor mijn twee oudste kinderen had, was ik al gewend om ze een week niet te zien. Week op, week af, waarbij de eerste dag altijd op ging aan wennen, en de laatste aan afscheid nemen. Zelfs in die korte week zag ik iedere keer weer grote veranderingen bij mijn kinderen. Een nieuw besef, een tand eruit of erbij, een stuk verdriet of plezier dat ik niet met ze had kunnen delen: in een week tijd werden ze een meervoud ouder, of beter gezegd, geleefder...

Als straks die (naar sterk vermoeden) kleine lichtgetinte krullenbol met zijn (uitgaande van die van zijn moeder) gevaarlijk prachtige ogen zijn opa een keer in de zoveel tijd aankijkt zal ik denken: "Dit krijg ik zomaar kado. Dit kleine wondertje wordt mij zomaar letterlijk in de schoot geworpen om van te houden en te genieten. Als ouder worden de prijs is om dit mee te mogen maken, dan zie ik alle toekomstige gebreken die daar bij horen met een glimlach tegemoet. Hier is opa!

Terwijl ik dit schrijf zit ik in een waterig en winderig winterzonnetje op een pier in de Waal net buiten Lent. Herstellende van mijn ingreep gisteren en het 'Het wordt een jongetje!' nieuws, heb ik even de tijd om lichamelijk en geestelijk bij te komen. Tegen de tijd dat ik mijn zaden in het voorjaar weer in de grond stop, zal mijn dochter gaan oogsten. Ik ben bang dat Ome Jelle een paar van zijn zo gekoesterde zomerkoninkjes dit jaar zal moeten delen met zijn nieuwe neefje. Turend naar de toevallig net passerende pannenkoekenboot groeit bij mij het vermoeden dat dit niet het enige zal zijn dat die twee over een tijdje gaan delen...