Vreestdagen

Ik merk het aan alles om me heen: eind december is iedere keer weer een emotionele inhaalslag. Of het nu gaat om belastingvoordelige inkopen, snel de familiebanden aan te trekken om maar niet alleen te zitten met de Kerst, op de valreep de keuken te verbouwen om die kalkoen kwijt te kunnen of op het laatst nog wat opdrachten over de schutting te flikkeren zodat die ander straks in de vakantie met de stress zit in plaats van jezelf: iedere keer is het adrenalinegehalte, de hoeveelheid klotsend okselvocht, handpalmwater en angstzweet meetbaar hoger tijdens, maar vooral vlak voor de feestdagen...

Hoe komt het toch dat we denken dat alles volgend jaar beter wordt? Dat we het komende jaar zomaar afscheid kunnen nemen van de fouten die we jaar op jaar opnieuw maken en dat er dit jaar met de Kerst wél een onspannende of zelfs gelukzalige stemming hangt rond de kerstboom (niet te verwarren met dat opgeluchte, postnavidale gevoel dat iedereen in je nabije omgeving het er toch maar weer zonder al te ernstige kleerscheuren vanaf heeft weten te brengen..)?

Natuurlijk is de gedachte mooi: je maakt je huis gezellig, besteed extra aandacht aan de maaltijd en elkaar en geniet van het feit dat je zoveel hebt om te delen en zoveel mensen om mee te delen, al zijn het maar met diegene die niets te delen hebben of niemand hebben om niets mee te delen...

Toch vraag ik me af of de waarde die aan Kerst gehecht wordt niet gewoon afhangt van de hoeveelheid tijd, energie en geld die er door sommige mensen ingestoken wordt. Die dure kerstverlichting, plofkalkoen, galajurk en wegwerp-tafeldamast moeten ergens mee terugverdient worden, al was het maar met aandacht, aanzien of afgunst. Voor echte liefde, genegenheid of vriendschap heb je al die poespas namelijk helemaal niet nodig.

Voordat je denkt dat ik ineens een zure azijnpisser aan het worden ben: het mooie vind ik aan de Kerstdagen dat ze voor iedereen een andere betekenis hebben. De een komt dicht bij god, de ander dichter bij zijn familie en weer een ander dichter bij de afgrond,de fles of zichzelf. Het zijn echte "do it yourself" dagen waar ontelbare etiquettes voor bestaan, maar welke geen van allen een voorwaarde zijn voor je ultime Felice Navidad. 

Of je nu in Rutteriaanse stijl eigenhandig de economie een flinke boost geeft door de plaatselijke middenstand van hun jaarlijkse, in arme landen geproduceerde kerstprullaria af te helpen, of gewoon eens op bezoek gaat bij iemand waarbij je dat al lang een keer had moeten doen, het maakt niet uit: het einde van het jaar is reservetijd, de laatste vermoeiende minuten waarin nog van alles in een wedstrijd kan gebeuren en die men soms liever door zou willen zappen naar de eerste, vertrouwde saaie werkdag in januari...

Ik zeg: skip de feestdagen en geef iedereen twee weken vakantie! Moet jij eens zien hoe vrolijk en fris  we weer beginnen in de eerste week van januari! Laten we kerst en nieuwjaar zonder hoofdletters gewoon lekker compact en tegelijkertijd vieren op 31 december, van 11 tot 1. Geen gedoe met die vieze stinkgourmet en nutteloze, op de pof betaalde cadeaus onder die eeuwige voor niets omgezaagde kerstboom, maar gewoon vanaf 11 uur lekker samen gezellig even de straat op, pilsje erbij, eventueel een oliebolletje of een stresskippepootje, Hallo, Tot Ziens en hup, weer naar binnen. Klaar. Dan bewaren we al die dure centen om door het jaar heen samen echt wat leuke dingen te gaan doen. Mocht het echt aanslaan, dan houden we desnoods iedere maand een eindemaandsfeest...

Aangezien ik met mijn eigen (schoon) familie dit jaar zelfs een 3e kerstdag heb moeten introduceren om het allemaal te kunnen bolwerken, wens jullie daarom nu alvast, oprecht, een fijne en ontspannen eindsprint. Voor het geval ik straks te gestressed en gedesillusioneerd ben om het nog werkelijk te menen...

Goed Heilig Man

Op de dag dat twee grote mannen afscheid van ons namen, blijf ik met een onbestemd gevoel achter. Twee grote mannen, Sinterklaas en Mandela, hebben ieder op hun geheel eigen manier een onuitwisbare invloed gehad op velen...

Waar kleine Jelle nu al met zijn 6 jonge jaren zijn vraagtekens zet bij de integriteit en beweegredenen van de Goedheiligman, heb ik die zelf bij die andere heilige uit Zuid-Afrika nimmer gehad. Waar Mandela ons mee wilde geven om niet bang te zijn voor onze eigen talenten leert de Goedheiligman ons vooral om te durven geloven, ook in dat wat niet direct te verklaren is, of gewoonweg nooit waar kan zijn. Een verkondiger van de naakte waarheid versus het grootste leugen van Nederland.

Toch stonden beide mannen voor hetzelfde: gelijkheid, vrijheid en tolerantie. Beide stonden ze op tegen apartheid, slavernij en discriminatie en beide gaan ze de geschiedenis in als voorbeeld voor velen. Na de discussie van afgelopen weken waarbij het bestaansrecht van Zwarte Piet op het spel  stond, is de enige echte Hoofdpiet opgestaan en ten hemel gerezen. Einde discussie. 

De wereld begint bij je kinderen. Laat ze geloven. Laat ze leren. Laat ze weten dat Sinterklaas altijd zal blijven bestaan. Vertel ze vooral wie Mandela was. En laat ze het beste uit zichzelf halen. Dat is het minste wat ze voor hen die ze voor gingen kunnen doen...

Hyperdepiep

In mijn voortuin heerst een diepe rust. Op een paar stoere boerenkolen en minder hoopvolle bloemkolen na gebeurt er niet veel. Een enkel radijsje, wat winterspinazie en een paar vakken met bladmoes, dat is het wel... In mijn hoofd is het echter minder stil. Net zoals mijn moeder en mijn broer ben ik een van de spanningsgevoelige Houkessen waarbij de druk er via de oren uit komt. Alledrie leven we met een tuutpiepshhhht in de oren die de ene keer wat nadrukkelijker aanwezig is dan de andere keer. Tinitus heet dat. Ik noem het gewoon vette pech...

Mijn moeder kreeg haar suizingen toen ze van mij was bevallen. Samen met haar grijze haren. Alsof ze wist wat er komen ging. Als klein kind werd ik 's ochtends vaak wakker met de 9e symphony van Beethoven die vol uit de radio knalde, begeleid door een gierende stofzuiger en de prachtige sopraan van mijn moeder er bovenuit, die zo hoog kon zingen dat het soms net leek of ze die hoge toon in haar hoofd wilde evenaren. Het heeft haar veel tijd gekost om de rumoerige en ongenode gast in haar hoofd te accepteren, maar uiteindelijk won de lawaaierige helderheid het van de afstompende medicinale paardemiddelen die in die tijd voorhanden waren.

Na jaren verdwenen haar suizingen van het ene op het andere moment. De korte tijd voordat ze terugkwamen was niet genoeg om de paniek die ontstond voor de angst dat de herrie in haar hoofd zou terugkeren om te laten slaan in een voorzichtig hoop naar innerlijke rust. Ergens was ze blij dat haar stoorzender weer snel op non-stop ging. Een mens kan blijkbaar overal aan wennen...

Mijn broer is nog druk bezig met in zijn hoofd een plekje te zoeken voor zijn piepende huurder en helaas word ook ik sinds een aantal weken toenemend gestalked door een fluiter in mijn hoofd. Hij was er al een paar jaar, maar de afgelopen weken loopt hij vooral ’s nachts op standje 10 de hogere frequenties te bespelen, vaak zo hard dat ik bang ben dat de buren er wakker van horen en dat ik hopeloos in mijn bed overeind zit, proberend om de oorverdovende kakofonie om te denken naar iets waarbij in slaap te vallen valt...

Loslaten, negeren, accepteren. Het is alsof je innerlijke stem schreeuwt om aandacht. 'Rustig aan, rem af, haal adem, laat los, sta stil of anders piep ik zo hard totdat je niets anders meer kunt dan luisteren!'

Vandaag kwam, toen ik net even alleen thuis was en de rust om mij heen mijn piephoofd weer volop de ruimte gaf, mijn vriend Gijs langs voor een bakkie en een deuntje. Samen hebben we de hele middag weg getokkeld en gefloten. Pas nu ik 's avonds even rustig sinds lang weer eens een blog schrijf, besef ik wat een kabaal het eigenlijk in mijn hoofd is. Jammer toch dat ik mijn hoofd niet net zo kan bespelen als mijn eigen fluiten. Dan zou ik de rest van mijn leven vrijwillig doorbrengen met de mooiste composities die de hele dag door mijn hoofd zouden klinken...

Af en toe veranderen de tonen herkenbaar, hoe hoog ze ook zijn. De afgelopen dagen had ik een penetrante dissonant, die gelukkig vanmiddag omsloeg in een enkele, zuivere, maar zeer hoge E. Toch handig bij het stemmen. En iedereen maar denken dat ik een absoluut gehoor heb. Ze moesten eens weten...

Zwerfzaad

Ik heb een geheim. Of beter gezegd: ik had een geheim. Het eigen-wereld veranderend nieuws waar ik laatst over schreef maar met niemand kon delen is inmiddels al wijdverbreid binnen huiselijke en vriendschappelijke kringen, dus eindelijk is het moment aangebroken dat ik mijn hart, mijn ziel en gedachtes met de buitenwereld mag delen: ik word opa.

Het feit dat ik mezelf beschouw als een bijzonder jonge opa zegt meer over hoe ik zelf in het leven sta dan de leeftijd waarop mijn dochter de grootste verandering in haar leven door gaat maken. Al van jongs af aan wist ik dat ze er snel klaar voor zou zijn. Sommige vrouwen worden moeder bij hun eerste kind, andere zijn het al vanaf de geboorte. Mijn dochter heeft altijd gemoederd. Misschien omdat haar moeder ook moederde, en de moeder van haar moeder en diens moeder. Bovendien kwam ze al jong in aanraking met de Molukse familie van haar vriend, waar het ook daar niet aan moederende en bemoederende types ontbrak...

Ik vind het prachtig. Toen ik haar laatst voor het eerst zag sinds ik wist dat ze zwanger was, beschouwde ik haar met een grote, innerlijke loep. Was ze veranderd? Kon ik al iets zien? Ja en nee. Hoe spannend het allemaal ook voor die twee is, wat ik vooral bij haar ervaarde was innerlijke rust en  een stevige vermoeidheid. Wat ik hoop is dat ze straks naast al dat moederen het meisje in zichzelf ook nog een plekje gunt. Dat ze niet dat stukje overslaat dat haar in haar jonge jaren maar met moeite was gegund en waarvan ze het recht heeft er nog steeds een stukje van op te eisen... 

Ik heb haar beloofd om niet als een dolle tekeer te gaan. Haar niet te bestoken met vragen, tips en weetjes over zwangerschappen, wat wel mag en niet mag en hoe het leven gaat veranderen. Dat laat ik liever aan anderen over. Ik wil er slechts voor zorgen om er te zijn, daar waar en wanneer ze me nodig heeft. 

Ondertussen ben ik natuurlijk, apentrots, stiknerveus en ongezond opgewonden over mijn opaschap in wording, meer nog over haar moederschap in wording! Natuurlijk gaat de mengeling van genen, afkomst, verstand en humor een bijzonder knap, vrolijk, leuk en slim kind op leveren. Veel goede eigenschappen slaan tenslotte een generatie over. Misschien krijgt het kind niets van dat alles mee, maar zeker is dat er een grote optocht van broers, zussen, ooms, tantes, neven en nichten, opa's en oma's en zelf tot familie afgeroepen individuen in de rij zullen staan om de arme blaag helemaal dood te knuffelen. De ouders zullen met grof geweld alle goedbedoelende geïnteresseerden de deur moeten wijzen om zelf hun eigen glimp, laat staan momenten van onverdeelde aandacht met hun spruit te kunnen beleven...

De cirkel is rond. De geboorte van mijn eigen eerste kind brengt nu een nieuw leven voort. Een leven waarvan ik overtuigd ben dat het in 4 goede handen is en waarvan ik aan de zijlijn mee mag genieten.

Toen ik vandaag in mijn kasje mijn sinaasappelplantjes hun wekelijkse drupje water kwam brengen, bleek er rond één van mijn citrusspruiten een paar extra borelingen op te duiken. Alhoewel ik schone grond had gebruikt om gemorst zaad de kans tot ontspruiten te ontnemen, hadden een paar, naar later bleek knoflookbieslookjes, toch de kans gevonden hun weg naar het leven te vinden.

Niet gepland of geplant, maar evenwel gewenst, heb ik ze voorzichtig een eigen plekje op de kweekplank gegeven. Ze zullen in de winter wel naar binnen moeten omdat ze volledig buiten de seizoensplanning besloten hebben tot wasdom te komen, maar in de winter maanden krijgen ze het lichtste plekje op mijn vensterbank en zal ik poes dringend verzoeken om haar plekje voor het raam ruimhartig te delen met deze winterkinderen.

Het leven is mooi. Vooral daar waar het steeds weer opnieuw begint...

Hof van Eden

Ineens wist ik het weer. Terwijl ik dacht dat al mijn kennis en enthousiasme rond mijn moestuintje opgedaan was tijdens mijn groene avontuur van het afgelopen jaar, bedacht ik ineens dat het groene vinger gen al jaren terug in mijn systeem gefluisterd is door mijn eigen ouders. Ik was het alleen even vergeten...

Toen mijn ouders rond mijn 8e levensjaar met het gezin van Eindhoven naar Lith verhuisde, wist ik nog even niet wat me overkwam. We waren bijna gaan wonen in een prachtig huis met dieren en een grote tuin in Rhenen, maar de bijbelgordelstoet die op een mooie zondag aan ons autoraampje voorbijschoof richting kerk, schrok mijn ouders voldoende af om toch maar nog even verder te kijken naar een plek die minstens zo mooi was, maar iets meer ruimte gaf voor de opvoeding van hun kinderen die ze voor ogen hadden. Lith dus. De voormalige bewoners hadden de oude melkfabriek gekocht nadat ze het huis dat we gingen betrekken eigenhandig hadden gebouwd. Achter het huis lag een enorme moestuin, de koude en warme kelder was gebouwd met het oog op het opslaan van de wintervoorraad en mijn vader kon niet wachten om ons nieuwe stulpje te betrekken en zijn nieuwe spade in de grond te steken. Naast zijn drukke baan verlangde hij naar een stuk ontspanning die hij hoopte te vinden in zijn eigen achtertuin.

Niets bleek minder waar. Toen ik in de verhuiswagen aankwam bij ons nieuwe huis, stond mijn vader redelijk verbouwereerd en ontdaan te kijken naar dat wat ooit een moestuin was. De vorige bewoners hadden bedacht de boel netjes achter te laten en mijn vaderlijke boer in wording te verlossen van de zorgen die bij een eigen moestuin kwamen kijken: er restte niets meer dan een braakliggende, vakkundig omgespitte tuin. Waar eens de door hem zo beminde bloemkolen, kroppen sla en bietjes mijn vader hadden verleid een bod op het huis te doen, restte slechts een maagdelijk stuk klei dat " Beter paste bij dat stadse volk'.

Ondanks de teleurstelling vormde mijn vader de tuin om tot een prachtig paradijs met trapjes, paadjes, hoekjes, een konijnenren met door hem zelf gegraven en betegelde gangen en baarkamers, en volière met kippen en vogeltjes en voor zekerheid nog wat aquariums in de bijkeuken. Met twee honden erbij was het verhaal compleet en als kind hadden we geen tekort aan flora en fauna in onze achtertuin. Toch bleef het verlangen naar een eigen moestuin aan hem knagen. Een paar jaar later nam mijn vader een aangeboden kans met beide handen aan en startte hij samen met een vriend die een flink stuk grond had eindelijk zijn eigen moestuin. 

Dat hebben we geweten. Het eigen varken wat op het stukje grond ernaast zich bijna doodvrat aan alleen al het bladoverschot wat door die twee groene fanaten in hun tuintje geproduceerd werdt was binnen no time volgroeid en verwerkt tot hapklare bevroren en gelabelde pakketjes in de nieuwe, enorme vriezer in de kelder. De koude kelder puilde uit van de weckpotten met groente en menig van mijn middagjes na school die eigenlijk voorbestemd waren om lekker te gaan spelen met vriendjes werden door mijn moeder geconfisqueerd om samen met haar de enorme hoeveelheden groenvoer die mijn vader aansleepte van het land om te zetten naar voorraad voor de winter. 

Eigenlijk wist ik alles al. Ik was het gewoon vergeten. Mijn vader hield het een paar jaar vol, maar zijn enthousiasme voor het kweken van eigen groente kon het uiteindelijk niet winnen van de hoeveelheid werk die hij bijna dagelijks kwijt was aan zijn tuin. Het spitten, ploegen, onkruid wieden, ongedierte bestrijden en uitdunnen deed hem uiteindelijk besluiten om te stoppen met dat wat hij zoveel jaren had geambieerd... Een ambiteus verlangen dat hij op zijn beurt weer had meegekregen van zijn eigen moeder, die achter haar stadse vooroorlogse rijtjeshuisje op de Geraniumstraat in Eindhoven stiekem de lekkerste tomaten van het land wist te kweken...

Nu, jaren later, had ik mijn tuintje graag aan mijn vader willen laten zien. Had ik nog liever het enthousiasme in zijn ogen willen zien bij het besef hoe makkelijk het allemaal had gekunnen. En het allerliefste had ik in zijn, nog steeds prachtige tuin, een paar Makkelijke Moestuin bakken willen plaatsen zodat hij op zijn oude dag nog een keer van zijn eigen groenten zou kunnen genieten, alleen dan zonder al dat harde werk. Helaas kan dat niet meer. Wat wel kan is in zijn gedachten dit mogelijk maken voor wie het maar wil. Tenslotte heb ik mijn enthousiasme uiteindelijk aan hem te danken. En natuurlijk ook aan mijn moeder, die uiteindelijk zijn groene uitspattingen steeds weer wist te vangen in een keurig geweckt potje met haar handschrift erop en de inhoud ervan steeds weer wist te verwerken tot een smakelijke maaltijd. De liefde van een man gaat tenslotte toch door de maag...

Zie de maan...

In de tijd dat zelfs onze grootste kindervriend moeite heeft met een verblijfsvergunning te krijgen voor zijn maten, Slochteren nog naschudt op zijn grondvesten in angst voor nog meer gas avonturen, een tik aan een diplomaat een koude oorlog dreigt te veroorzaken en de NSA al zo ver is dat ze weten wat wie dan ook gaat zeggen voordat het überhaupt gezegd is, lig ik klaarwakker naar de volle maan te turen die onze zolderkamer in lichterlaaie zet... Al voordat de, trouwens niet eens volledige verduistering inzet, ben ik afgeleid en denk met mijn ogen dicht wat deze milde herfstdag me heeft gebracht...

We hebben onze eetbare Voortuin herfstklaar gemaakt. Met een lichte, voorbarige weemoed hebben we alle planten die geen opbrengst meer zouden geven een enkeltje compostbak gegeven. Alleen de pronkbonen die onverwachts nog 3 kilo snijgoed voor de winter opbrachten, mogen nog even nagenieten van het herfstzonnetje om hun voedingstoffen langzaam terug te geven aan de bodem. De lavendel wacht in een grote vuilniszak om verwerkt te worden tot gehaakte geurbolletjes, de Nieuwzeelandse Spinazie wordt morgen geblancheerd en ingevroren en alleen de boontjes waar nog een vruchtbeginsel aanzit mogen nog even hun best doen voor een laatste maaltje. Ineens hebben we een overschot aan lege vakken. Deze worden morgen gevuld met winterspinazie, snijmoes, paksoi, wortels en wintersla, in de hoop dat het zwoele weer van de komende dagen ze voldoende energie geeft om nog een snelle spurt voor de eerste vorst te kunnen maken.

Ook mijn kasje heeft er aan moeten geloven. De tomaten planten zijn teruggesnoeid tot een enkel stammetje met wat resttomaatjes, de klimcourgette doet zijn uiterste best om er nog een laatste boreling uit te persen en de komkommer heeft me beloofd nog een paar bakjes tsatsiki te leveren. Vreemd genoeg schijnt mijn Basilicum zich niets aan te trekken van de seizoenen en groeit alsof ze overuren draait als in een goedlopende pizzeria in Florence.

Ondanks de overwinteraars zal ik het gaan missen, mijn weelderige tuintje. Nu het er opgeruimd en een stuk leger bijligt, de nette buren met een instemmend knikje langslopen omdat ze na al dat voor hun ondefinieerbare groen van de afgelopen maanden weer wat kale grond kunnen zien, net als in hun eigen eenheidstuintjes, zal ik me de komende maanden op andere bezigheden moeten storten. Gelukkig heb ik een manier gevonden om mijn passie voor mijn Makkelijke Moestuintje ook in de wintermaanden invulling te kunnen geven, want in samenwerking met de aardige mensen van de MM ga ik me de komende winter in mijn vrije uren actief bezighouden met het promoten en mogelijk maken van Makkelijke Moestuinen op scholen, zorginstellingen en enthousiaste particulieren...

Als groene troubadour verkondig ik mijn gesproken lied over Square Foot Gardening aan een ieder die het horen wil, in de hoop om uiteindelijk niet met de mond gesnoerd vastgebonden aan een boom achter te blijven, maar met zoveel mogelijk mensen mijn passie te kunnen delen. Heb je een leeg balkon, tuin met zon en cementtegels, toilet met open dak, dakterras of afgeschreven aanhanger in de tuin die een nieuwe bestemming nodig heeft, schroom dan niet een reactie achter te laten en samen met mij te kijken hoe je de boel kunt opfleuren en er bovendien nog van kunt eten ook!

En nog even over dat Zwarte pieten gedoe: voor kleine Jelle is Zwarte Piet zwart omdat ie niet wit is, is een negerzoen vooral erg lekker, geniet hij iedere dag van blanke vla als toetje, is zigeunersaus een goedje dat hij niet op zijn Duitse schnitsel wil zien en zijn jodekoeken de lekkerste 4-uurtjes die er zijn...

Tomatig...

Door het seizoen heen genomen heeft mijn kasje, dat ik sinds begin dit jaar met liefde in elkaar heb geknutseld, voorzien heb van een hoogpolig Perzisch tapijtje en verwend heb met af en toe klassieke muziek uit het oude wereldontvangertje van mijn vader, het maar matig gedaan...

Ik geef toe, het was een waardeloze lente, al heeft de zomer heel wat goed gemaakt. Maar buiten alle zaailingen om die zich uiteindelijk ruimschoots hebben bewezen in mijn Makkelijke Moestuin aan de voorkant van het huis, hebben alle bewoners die in de kas zijn blijven hangen (of staan), het behoorlijk af laten weten. In het hoogseizoen kwamen er wekelijks maar enkele tomaatjes uit de kas, waren de paprika's sporadisch en heeft mijn veelbelovende klimcourgette, die eind juli toch bijna mijn halve kas overwoekerde, tot nu toe nog geen vrucht gegeven. Luizen, schimmel, neusrot en wortelvliegjes, de een na de andere pestkop kwam langs om mijn kassuccessen te ondermijnen. En dat terwijl ik veel meer werk had aan mijn inimini kasje dan mijn hele voortuin! 

Waarom de opbrengst zo laag wist ik niet. Ik heb nog nooit een kas gehad en al leek het er in het begin op dat alles lekker begon te groeien, het bleef Louter bladgroen in de kas en pas heel laat in het seizoen kwamen slechts enkele rode, gele en oranje vruchten te voorschijn, die meestal ook nog ondermaats waren. Vorig jaar had ik nog tomaten in mijn voortuin, die in zulke grote aantallen tot wasdom kwamen dat ik bijna een grotere soeppan heb moeten aanschaffen en de buren de rolluiken al dichtdeden als ze me weer met een zak overrijpe rooie rakkers aan zagen komen...

Horen planten dan toch niet gewoon buiten te staan? Heeft de term kasplantjes dan niet voor niets zo zijn eigen betekenis? 

Na lang nadenken heb ik waarschijnlijk het probleem ontdekt. Toen ik onlangs bij de Makkelijke Moestuin en hun jaloersmakende hoeveelheid tomaten, courgettes en minikomkommertjes in hun eigen kleine kasje zag, had ik al snel door waar het bij mij aan scheelde: mijn eigen kasbakken waren eenvoudigweg te smal en te laag! Door het oppervlakte van mijn kasje optimaal te willen benutten heb ik mijn planten uiteindelijk te weinig leefruimte gegeven. En met te weinig wortels kan een plant niet groeien... Daarnaast ben ik blijkbaar veel te lui geweest met tomaten dieven, want toen ik de geordende plantjes bij De Makkelijke Moestuin later thuis vergeleek met de wanordelijke janboel in mijn eigen kas, begreep ik dat de wildgroei het zonlicht wegnam van de vruchten, die daardoor een hoop licht tekort kwamen om goed te kunnen rijpen. 

Maar toch snap ik nog steeds niet waarom die duivelse Klimcourgette me zo in de steek heeft gelaten. Ik heb hem bewaterd, gepamperd, bevrucht en onderhand meer liefde en aandacht gegeven dan mijn eigen vrouw! Had ik de pech met lui zaad te maken te hebben, of voelt deze uit de kluiten gewassen jongen zich gewoon niet thuis in zijn glazen huisje? 

Nu, aan het eind van het seizoen, beginnen zijn (of haar? De plant is tweeslachtig, dus ik weet na al die tijd nog steeds niet hoe ik hem, het of haar aan moet spreken) bladeren langzaam geel te worden, last te krijgen van schimmel en af te vallen. En al staat de ene na de andere mannelijke bloem super patent te bloeien, alle miezerige kleine damesbloempjes gaan voortijdig in de menopauze, verschrompelen en laten zich samen met hun kansloze vruchtbeginsel op de grond storten. Het is een smet op mijn werk, een deuk in mijn zelfvertrouwen en mijn andere groeiers lijden eronder omdat ik stiekem de kas probeer te ontwijken om niet geconfronteerd te worden met deze gemene groene steek onder de gordel.

Vanmorgen wilde ik de knoop doorhakken en die misselijkmakende klimcourgette een enkeltje composthoop te gaan bezorgen. En weer werd ik verrast door deze onpeilbare groeier...

 

Zomaar uit het niets waren ze daar: twee beginnende, gezonde courgettes die absoluut niet de indruk gaven dat ze binnen afzienbare tijd stervend op de bodem van mijn kasje zouden liggen. En weer was me een terugkerende les geleerd die mij mijn leven lang achtervolgd: geduld... En geduld is tenslotte een logisch gevolg van vertrouwen. Met gezonde argwaan maar ook duizend excuses naar de plant toe verborg ik snel en onopvallend mijn snoeischaar en gaf de klimcourgette uit schuldgevoel meteen wat extra water. Aangezien er naast Dierendag geen officiële "Planten" of "Groentendag" bestaat besloot ik deze zelf maar tijdelijk in het leven te roepen en heb naast de courgette ook alle andere kasplantjes voorzien van wat extra compost en aandacht. 

Even dacht ik op te merken dat mijn tomaten spontaan begonnen te blozen van al die extra aandacht, maar uiteindelijk bleek het toch het herfstzonnetje te zijn die deze late, maar dankbare oktoberoogst mogelijk maakte...

Stadse Fratsen

Mijn dag begint 's ochtends steevast met een kop koffie, een shaggie en Social Media, buiten op de veranda. In plaats van rondom me heen te kijken met een gezonde zelfgebakken boterham en een kop verse thee terwijl ik de frisse buitenlucht in adem, vergiftig ik mijzelf met cafeïne, nicotine en allerlei informatie die door zou moeten gaan voor geestverruimend nieuws, maar meestal niet verderkomt dan nietszeggend nieuwsarm geruis van anderen over anderen dat net zoals mijn andere verslavingen niets toevoegd aan het hier en nu...

Diezelfde honger naar het leven van anderen ken ik nog goed uit de tijd dat ik bij mijn ouders in het dorp woonde. Er waren nog geen mobiele telefoons, Facebook of Twitter, maar in het dorp bestonden andere systemen om aan je informatie te komen. De behoefte om het eigen lege leven te vullen met dat wat een ander wel durft of meemaakt werdt intensief gevoed door de vele koffiekransjes, babbeltjes op straat, kletspraatjes bij de bakker en sterke taal aan de bar van één van de drie kroegen. Stootte je aan het begin van de straat je teen, dan had je aan het eind van de straat al minstens je been gebroken. En dankzij de, in die tijd populaire 27 MC bakjes, rukten, al voordat 's nachts de brandweer op de hoogte was, hele volksstammen in pyama's, dusters en in de haast aangetrokken slippers op fiets, driewielers, brommers en tractoren uit om als eerste het warme spektakel te kunnen bewonderen. Een stevige fik, zonder dat de brandweer nog in de weg liep, was het mooiste dat er was...

Mijn ouders dachten ooit een leuke grap uit te halen door voor de grap een middaglang een bordje "te koop" in de tuin te zetten. Toen als olie op het vuur ook nog mijn moeder met mijn buurman de kroeg binnen liep, en pas veel later pas mijn vader met de buurvrouw, had het dorp genoeg materiaal om nog maanden later met de meest fantastische verhalen over partnerruil, communes en dubbele scheidingen op de proppen te komen. Er werdt altijd over je gepraat en maar zelden werdt opgedane kennis bij jou persoonlijk geverifieerd. Er waren dan ook best veel ongelukkigen die door een in het leven geroepen roddel hun leven lang bestempeld waren met een vooroordeel. Deze paria's hadden behoorlijk moeite om zich sociaal staande te houden tussen de kaken van de beschermende, maar wurgende en soms dodelijke dorpse roddeltang. Veel jongeren trokken weg uit het dorp, op zoek naar vrijheid. Andere voelden zich juist veilig in deze omgeving en maakten volop deel uit van deze pre-digitale blaatcultuur.

Toch zou je denken dat met de huidige sociale media cultuur, waar de meeste mensen actief deelnemen aan het delen van informatie over zichzelf en anderen en waarbij men ook direct kan reageren op dan wel niet positieve reacties hierop, dat het voorheen achterbakse karakter van dit dorp langzaam zou overgaan in een soort van harde openheid, waar iedereen een eerlijke kans krijgt om zowel dader als slachtoffer te zijn. Niets is helaas minder waar. De nieuwste tactiek om een ander af te zeiken, zwart te maken of te veroordelen op basis van gebakken lucht is de betreffende pispaal simpelweg te negeren, te blokkeren of dood te zwijgen op diezelfde Social Media. Samen iemand digitaal vleugellam maken blijkt nog leuker te zijn dan die goeie ouderwetse stevige fik in het huis van een ander...

Nu is mijn zus als laatste Houkes uit het dorp vertrokken. alleen mijn ouders liggen in hun graf nog na te genieten van de fijne tijd die ze in dit dorp gehad hebben tijdens de streken die ze uitgehaald hebben om het roddelvuurtje aan te wakkeren. Zij wisten zich als stadse import van jaren geleden staande te houden in dit dorp, ondanks dat het ook hun vaak moeilijk werd gemaakt. Tijdens de verhuizing afgelopen week dacht ik met gemengde weemoed terug aan mijn krantenwijk langs de prachtige dijk, de struinpartijen door de polder, maar ook aan de nimmer aflatende pestpartijen op school, de eenzame speelmiddagen op zolder en de opluchting toen ik uit het dorp vertrok. Een dorp waar iedereen je groet op straat, maar waarbij je nooit wist wie zijn groet werkelijk meende...

Vandaag zie ik mijn buurman door het raam weer eens bedenkelijk kijken naar mijn afstervende zonnenbloem, waarvan de bloem inmiddels gigantische afmetingen heeft aangenomen en zijn zaden met een toenemende regelmaat tussen zijn bijna beangstigend goed onderhouden coniferen aan het uitstrooien is. Ik besluit meteen naar hem toe te gaan en hem de kans te geven zijn groeiende bezorgdheid te kunnen uiten. Gelukkig kan dat bij hem. Voor de andere buren die van alles over mij vinden maar dit nog nooit direct geuit hebben: morgen toch maar even langs mijn zus gaan om te vragen of dat oude bordje met "te koop" nog ergens opgedoken is tijdens haar verhuizing...

Ei-geheimer

Ik heb een geheim. Of beter gezegd: iemand heeft een geheim met me gedeeld. En nu hoor ik dat geheim voor me te houden. Dat is het lastige van geheimen van anderen. Je kunt er zo weinig mee, behalve verklappen... Het liefst leef ik zonder geheimen. Het maakt het leven een stuk eenvoudiger, je hoeft niet steeds na te denken over wat je wel of niet mag vertellen en uiteindelijk is het vaak een opluchting als ze uiteindelijk uitkomen.

Maar wat is eigenlijk een geheim? Is het gewoon niets meer dan kennis waarbij de houder ervan vermoed dat deze op de een of andere wijze wat waard is voor een ander en waardoor hij, via dat geheim, zelf ook in waarde stijgt?

Het ene geheim is het andere niet. Veel geheimen zijn niets meer dan verhulde onwaarheden die een beetje opgesmukt worden met een geheimzinnig sausje, om de waarheid bij het verklappen ervan een beetje te kunnen verzachten. Je hebt geheimen die in het leven geroepen zijn om een ander buiten te sluiten of juist aan je te binden. Veel geheimen ontstaan puur uit angst voor wat een ander er van zou vinden. Er zijn ook geheimen die bestaan uit opgedane kennis of ideeën waarbij de eigenaar zichzelf zo geniaal vindt dat hij of zij denkt dat de hele wereld er mee weg loopt als het ooit openbaar zou worden.

Sommige geheimen zijn te gruwelijk om te delen en kunnen beter bewaard blijven om het leed te beperken tot de mensen die er weet van hebben. Andere geheimen zijn nog gruwelijker en moeten wereldwijd van de daken geschreeuwd worden om te voorkomen dat ze ooit nog een reden krijgen om te ontstaan...

De grappigste geheimen zijn die gevallen waarbij iedereen weet heeft van hetgeen dat angstvallig verhuld wordt, maar waarbij niemand de moeite neemt om het uit te spreken, puur om de lol erom niet te bederven. En sommige kennis moet gewoon geheim blijven. Niemand wil weten wat het lievelingsstandje van zijn ouders is, of hoe zijn of haar oma 's ochtend haar kunstgebit schoonmaakt...

Ik heb zelf in mijn leven regelmatig geheimen gehad die me in de weg zaten, aan me knaagden of me juist beter lieten voelen dan een ander voor een tijdje. Toch is het leven een stuk leuker zonder. Hoewel...

Sinds ik regelmatig op Facebook zit weet ik van veel mensen die ik nauwelijks ken wat ze 's ochtends het eerste denken, wat ze vinden, eten, proeven, zien, voelen, wensen, horen, weten, denken, willen en doen, zonder dat ik er om gevraagd heb. Ik doe hier zelf gretig aan mee. Waar je vroeger nog moeite moest doen om deelgenoot te worden in een gemeenschap, buurt, kroeg of vereniging, wordt nu alles wat aan kennis of weetjes maar bestaat zomaar digitaal op internet geflikkerd. Gelukkig is het net als bij voorheen de tv of radio: je kunt het gewoon uitzetten.

Laten we afspreken dat we overbodige kennis voortaan geheim houden en de kennis waar iedereen echt wat aan heeft zo snel mogelijk openbaar maken.

Laatst waren we uitgenodigd op een bruiloft van nieuwe buren en hadden we een onverwachts leuke avond op het wijnfort in Lent. Heerlijk gegeten, gedronken, zelfs gedanst en ongevraagd deelgenoot geworden van de laatste buurtgeheimpjes. In een van de kelders van het fort stond een kok vlees en vis te grillen, die samen met de verse salades en kazen een prima afleiding vormde voor het door de DJ overstemde buurtjesgekeuvel. Één salade trok mijn bijzondere aandacht aangezien hij erg leek op mijn zelfgemaakte humus waarmee ik placht op te scheppen in mijn omgeving, maar dan anders, lekkerder. Toen ik vroeg wat er in zat zei de kok "geheim van de kok", waarna hij dit geheim direct met me deelde. Fijne vent. Je grilt 2 door de helft gesneden en ontpitte aubergines een half uur onder de grill, slaat ze samen met olijfolie, zout, peper, citroen, komijn en wat koriander stuk in de blender en voilá, een heerlijke humus van een vrucht waarvan ik tot nu toe de echte meerwaarde nog niet had kunnen ontdekken. Kijk, dit vond ik een ideaal geheim: kort, lekker en leerzaam.

Maar ja, ik zit nog steeds met dan ene geheim van een ander, dat ik niet zo maar mag delen, ook al is het een van de leukste en meeste bijzondere geheimen waar ik ooit in mijn leven deel aan heb mogen hebben. Het zal niets anders dan louter blijdschap kunnen brengen bij de mensen die ik ken en waar ik om geef. Over een tijdje zal dit geheim door de geheimenaar zelf onthuld worden en zul je snappen waarom ik een hele blog doorklets over iets dat ik uiteindelijk nog steeds niet heb verteld...

Nieuwsgierig? Blijf lezen...

Wintertenen

Ondanks dat deze heerlijke zomer de uitblijvende lente ruimschoots heeft gecompenseerd, is al die nattigheid ineens wel even wennen. Na het zeikweer van vorige week werden we vrijdag onverwachts nog een maand of twee in de tijd terug gesmeten, maar binnen een dag waren we weer daar waar we niet wilden zijn: het zomereinde. 

Zelf denk ik dat de zomer zich zo lang mogelijk uit heeft weten te strekken totdat het onaards leuke Kaaij festival onder de Waalbrug eindelijk zijn deuren sloot, maar toen was het ook echt gedaan. De sluizen gingen open en alle in de zomer opgespaarde regen komt nu met bakken de hemel uit...

Mijn meeste groenten in de voortuin lijken nog weinig last te hebben van de regen. Er valt volop te oogsten, de kool groeit als zichzelf en ik heb eigenlijk geen omkijken naar mijn Makkelijke Moestuin, precies zoals de bedoeling was. Al mijn watergevoelige plantjes staan in de kas en terwijl de tuininboedel onderhand wegdrijft met al die regen, staan mijn tomaten in de kas regelmatig te snakken naar een drupje vocht, aangezien het in de kas niet regent en ik met dit natte weer een stuk minder buitenkom.

Toch word ik een beetje melancholisch van het vooruitzicht op de herfst en wat daarna komt. Dit eerste moestuin jaar was een waar avontuur voor me dat zich dagelijks voor mijn neus afspeelde. Natuurlijk blijven er in de herfst en de winter een paar verdwaalde kolen en een paar sprietjes spinazie over, maar binnen niet al te lange tijd zijn mijn bakken leeg, gaan de luiken dicht, gaat het slot erop en is mijn Makkelijke Moestuin Avontuur voor de komende maanden afgelopen. Geen zaadjes, geen zaailingen, geen stekjes uit de grond kijken en geen tegendraadse courgettes meer...

Maar hoe ga ik nu voorkomen dat ik geen compostnatale depressie krijg? Hoe ga ik zonder mijn groengoed gelukkig de winter doorkomen? Mijn vriezer herbergt slechts een beperkt aantal zakken diepgevroren eigen kweek en mijn voorraad venkel-brocollisoep is al aardig geslonken. Ik ben al stiekem afscheid aan het nemen van mijn laatste aardbeien, de appels aan mijn boompje en ook al zit ik midden in de bonen, toch kijk ik nu al met weemoed terug aan het groentenbachanaal in het begin van de zomer.

Toch ben ik niet van plan het seizoen te gaan rekken. Al heb ik een kasje, ik ga niet, net als afgelopen voorjaar, een schaliegasboringen goedpratende hoeveelheid elektriciteit verstoken om 2 zielige Chinese kolen en 6 taaie winterspinazie plantjes in leven te houden. Koude kas is koude kas en wat nu buiten staat en echt niet tegen de vrieskoude kan mag zich gelukkig prijzen met die paar graden verschil als ze mijn kasje in mogen. Geen verwennerij, dan hadden ze maar ergens anders moeten landen als zaadje...

Ik ben wel een beetje huiverig voor mijn eigen karakter. Soms lijk ik een beetje op een kater die een muis heeft gevangen en er net zolang mee speelt tot het arme beestje niet meer beweegt. Daarna wordt het direct door de moordenaar vergeten en achtergelaten om langzaam en eenzaam te creperen. Zou het zo ook gaan met mijn groentetuintje? Zou ook ik als een onverschillige valse kater mijn aardbeien en andere overwinteraars aan hun lot overlaten? Ze uiteindelijk ondankbaar en uitgedroogd op de composthoop smijten om het jaar daarop weer even leuk nieuwe slachtoffertjes aan te schaffen die de wreedheid van hun nieuwe baasje nog niet kunnen bevroeden?

Waarschijnlijk wel, alhoewel de meeste groenten die in mijn tuintjes staan mij helemaal niet nodig hebben. Als ze dood willen gaan gaan ze toch wel dood, als ze vruchten willen dragen zijn ze daar helemaal zelf verantwoordelijk voor en als ze besluiten om na de winter hun gezicht Weer te laten zien zijn ze meer dan welkom. 

Ik heb een paar dingen geleerd deze zomer: 

1. Je kunt groenten niet de grond uitkijken, al vermoed ik dat ze al die aandacht best leuk vinden, mijn tomaten gaan er in ieder geval mooi rood van blozen.

2. Als je meer aandacht gaat besteden aan je tuin dan aan je vrouw en kinderen ben je verkeerd bezig. In een gelukkig gezin worden groentes namelijk met meer liefde klaargemaakt. En dat proef je!

3. De helft van wat je in je tuin hebt staan lust je niet eens of wordt vergeten. Volgend jaar dus geen Tatsoi meer maar wel een driedubbel aantal aardbeien.

4. Makkelijke Moestuiners kunnen als bijzonder irritant ervaren worden. Er zijn maar weinig fanaten op de wereld die zoveel tijd stoppen in het vertellen over iets dat volgens hun nauwelijks tijd kost. Een soort salontuiniers dus. Veel lullen, niet spitten.

Ik ga nog even volop genieten van mijn moestuintje de komende maand. Wat de onderwerpen gaan worden van deze blog als er een tijdlang weinig gebeurt in mijn tuin, weet ik nog niet. Misschien ga ik jullie wel lastig vallen met hele andere dingen. Misschien ga ik mijmeren over wat ooit was of doe ik een special over wintergroenten en wintertenen. Dit muisje spartelt voorlopig nog wel even...

      

   

Fanatypisch

Soms wil je iets heel graag. Soms wil je iets zo ontzettend heel graag dat je bijna zou willen dat je het het niet zo graag zou willen. En als dat wat je wilt dan ook nog eens onverwachts niet gebeurt, blijf je achter met een gemis aan wat je nooit hebt gehad en een opluchting over dat wat nooit is gebeurt.

Ik heb al mijn leven lang last van 'projectjes'. Kleine interesses die uitgroeien tot kortstondige obsessies waarbij ik me in sneltreinvaart iets meester probeerde te maken, alles over een onderwerp wilde weten of een bouwplan in mijn hoofd zo snel mogelijk wilde uitvoeren. Op zich is daar niets mis mee, ware het niet dat ik tijdens deze aan autisme grenzende periodes alle andere bezigheden, verplichtingen en noodzakelijke sociale vaardigheden laat varen...

Ik kon als kind al uren dagdromen over het bouwen van een Zeppelin van lolliestokjes. Ik bouwde met het zweet op mijn jonge voorhoofd in een middag een Eiffeltoren van Legorails, sloopte de stofzuiger van mijn moeder en de oude fiets van mijn broer om er een hovercraft van te maken en kon uren op zolder zitten prutsen om een werkende Theremin van een oude transistor radio in elkaar te verzinnen. poppenkastpoppen, boemerangs, lichtorgels, doedelzakken en verborgen microfoons om mijn broer en zijn vriendin af te luisteren: Als ik iets in mijn kop had moest het er uit. Vaak tot frustratie van mijn omgeving, omdat ik tijdens deze eurekamomenten absoluut niet meer aanspreekbaar was en een enorme teringbende veroorzaakte. Was het project klaar, dan liet ik het trots zien en brak het af, gooide het weg of vergat het gewoonweg, omdat er al weer een nieuw, idioot idee opborrelde...

Sommige mensen noemen mij autodidact, ikzelf betitel het liever als 'net zo lang doorgaan tot je het snapt'. De meeste van deze tijdelijke interresses gaan van zelf weer naar een tijdje weg, sommige zijn mijn hele leven blijven hangen. Ik maak nog steeds ocarina's en muziek en sinds een jaar is mijn tuintje erbij gekomen. Van het laatste weet ik nu al dat het een blijvertje is. Nu ik wat ouder ben heb ik mijn 'projectjes' een stuk beter in de smiezen, maar zo af en toe word ik nog wel eens door een onverwacht obsessief momentje overvallen.

Laatst bood iemand mij een oude, antieke caravan aan. De afgelopen jaren waren we regelmatig op pad geweest met de oude camper van een goede vriend, maar helaas was het oude baasje te slecht geworden om er nog veilig mee de weg op te gaan. Een tent is leuk, maar steeds nog lonkt mij het zwerven op wielen, of het er nu 2 of 4 zijn... Toen mijn interesse voor die oude caravan gewekt was, sloeg het bijbehorende 'project' in als een bom. Ik kon aan niets anders meer denken. Ik ging alles lezen over het type, ik nam alle tips en tricks over opknappen gretig in me op en binnen een avond wist ik alles wat er over die desbetreffende retrocaravan te weten viel. Ik telde de dagen af tot de dag dat ik hem op kon komen halen. Ik werd er zelfs helemaal onrustig van. Ik wilde het liefst de dag nadat ie voor mijn deur zou staan al een paar dagen op pad...

Tot de eigenaar belde. Ze konden geen afstand doen van het geval. Teveel jeugdherinneringen. De koop ging niet door. De leegte en de teleurstelling die volgde kreeg maar weinig tijd om zich te nestelen, want uit puur schuld gevoel was de eigenaar van de door mij beloofde caravan al op zoek gegaan naar een waardige vervanger en had deze zowaar gevonden. Via marktplaats deed ik meteen een bod en zowaar: mijn nieuwe obsessie op wielen werd voor me gereserveerd. Ik moest en zou die caravan hebben! 

Weer kon ik bijna niet meer slapen van de gedachte aan het hebben van een eigen caravan. Tot ook deze eigenaar gisteren, de dag voordat ik hem in Rotterdam op zou gaan halen, belde. Haar dochter kon geen afstand doen van hun mobiele nestje. Teveel jeugdherinneringen... De koop ging niet door. 

Die avond ben ik verwoed en gefrustreerd op zoek gegaan naar een nieuwe caravan. Uiteindelijk vond ik de sleurhut van mijn dromen, nog veel mooier dan die twee die aan mijn neus voorbij waren gegaan: een antieke Constructam Condor uit 1969. Helaas lag deze lag financieel buiten mijn bereik en vergde bovendien behoorlijk wat opknapwerk. Het zou een enorm 'project' gaan worden... 

Vroeger zou ik direct de verkeerde keus gemaakt hebben, maar nu, op zekere leeftijd, lukte het me gelukkig om dit 'project' voorlopig te parkeren. En eigenlijk was ik opgelucht dat het caravanavontuur langzaam uit mijn systeem kroop en me weer ruimte gaf voor het echte leven...

Vanmorgen liep ik met Jelle door mijn tuintje om een appel en aardbeien te plukken voor school. Toen ik rond me heen keek besefte ik weer wat ik allemaal al had. Mijn kasje, mijn veranda, mijn zelfgemetselde openhaard, mijn groentetuintje met mijn eindelijk puberende courgettes waar ik zoveel werk aan had gehad: het bleek veel meer te zijn dat alles wat ik me ooit zou kunnen wensen. En toen we na het fietsen de school inliepen en Jelle met zijn kleine handje de mijne pakte en me alleraardigste glimlach gaf, besefte ik weer dat sommige 'projectjes' meer dan genoeg voldoening geven voor een heel mensenleven. Met een steek in mijn hart besefte ik dat ook aan dat kleine, naar onvoorwaardelijke liefde en veiligheid zoekende handje ooit een einde komt. Uiteindelijk worden alle kleine koters groter, zelfstandigers en steeds minder handbehoevig... 

Soms ben je bang iets zo erg te moeten missen, dat je bijna zo wensen dat je het niet had zodat je het niet zo erg zou hoeven te missen als je het nooit had gehad. Maar dat is een heel ander verhaal...

Giftig

We leven in een rare wereld. Waar de één op de barricades staat om bestrijdingsmiddelen uit zaden te mijden zodat de bij het kan overleven, gooit een ander gifgas over een bevolking heen zodat al het materiële onbeschadigd blijft. Waar overal ter wereld bezorgde mensen schreeuwen om aandacht wegens de schrijnende vernietiging die schaliegaswinning met zich meebrengt, moeten we ons in Nederland verplicht van de minister achter de oren krabben over het economisch gewin dat schaliegas voor ons arme, in crisis verkerend landje zou kunnen opleveren.

Soms weet ik het niet meer. Waar moet ik me druk over maken? Soms lijken problemen zó klein dat ze de moeite niet waard zijn om je druk over te maken, soms zijn ze zo groot dat je je er met je gevoel geen grip op lijkt te krijgen. Ieder voorgelegd probleem levert steevast de volgende vraag op: kan ik er iets aan doen? De metafoor van de vlindervleugelslag die aan de andere kant van de wereld een orkaan ontketend klinkt wellicht hoopvol, maar is vaak te abstract om het effect in het dagelijkse leven zelf te zien en toe te passen...

Maar ik denk dat iedere goedbedoelde vleugelslag zijn waarde heeft, hoe klein het briesje ook is dat het veroorzaakt. Iedere inspiratie, opgedaan in een terloops gesprek, een hopje van het hart bij een welgemeende glimlach, een vluchtige aanraking uit genegenheid of het stotterende enthousiasme van een kind: al dit draagt bij aan een betere wereld. Bij iedere actie, hoe gruwelijk, beschadigend of onbegrijpelijk ook heb je iedere keer weer een keus hoe je reageert. 

Toen afgelopen week hier in Lent het Huis van de Toekomst in de hens ging, een initiatief om voor €0,00 een huis te bouwen van afval, zakte bij mij even de broek af. Twee weken voor de officiële opening vond iemand, om wat voor reden dan ook, dat dit huis er niet meer moest zijn. Je zou het vertrouwen in de plaatselijke mens zo kunnen verliezen. De bouwers zelf besloten anders. Het project was geslaagd. Met of zonder huis. De opening gaat door en de initiatiefnemers gaan gewoon gebruik maken van de vergunning die ze nog voor twee jaar hebben. Respect.

Zonder geloof ben je nergens. Zonder overtuiging of hoop op beter, al is het voor een ander, kan net zo goed het licht voor altijd uitgaan. De lol en energie die je ergens insteekt is vele malen meer waard dan het uiteindelijke resultaat van je inspanning...

Vandaag had ik persoonlijke misère die me de wereld om me heen even deed vergeten. Een ontstoken tand, de bijbehorende wortelkanaalbehandeling en een tot overmaat van ramp pijnlijke vastzittende spier in mijn nek maakte me even tot de zieligste man ter wereld. Wat nou schalie gas? Wat nou gifgas? Wat nou dooie bijen? Een enkele tijdelijke tegenslag gooide me zo van het geloof af dat ik zelf met mijn zielige lijf ook maar iets zou kunnen betekenen voor deze wereld. Maar toen ik vanavond met behulp van wat flinke pijnstillende jongens de 'onderzoekersspeurtocht' aan het uitzetten was die we tijdens het verlate kinderfeestje van Jelle morgen gaan ondernemen, verwonderde ik me weer over hoe mooi de wereld op de vierkante centimeter is...

"Hoe verspreidt een paardebloem zijn zaden?". "Waarom deelt de pauw in het dierenweidje zijn prachtige vleugels met ons?". "Waarom knipt de buurman zijn buxus in de vorm van een zwaan?". Stuk voor stuk onbeduidende vragen waarvan de antwoorden niet belangrijk zijn, maar die de  kinderen wel het besef meegeven dat het altijd ergens om gaat. Altijd.

Misschien is het omdat ik even geen pijn meer heb. Of omdat ik een beetje licht ben in mijn hoofd van de pijnstillers. Maar ineens vind ik de wereld weer prachtig. Ik hoef maar om me heen te kijken om te zien dat alle ellende, angst en nutteloze sensatie waar de media mij iedere dag mee bombardeert, duizendmaal gecompenseerd wordt door de simpele schoonheid van een paardebloem die op het punt staat zijn zaden de wereld in te blazen, of die ene rijpe tomaat die speciaal voor mij zijn best heeft gedaan om op te vallen...

Noem me een dromer. Noem me naïef. Noem me wat je wilt. Maar ik weet het weer: de wereld is prachtig!

Schizofrene Voortuin

Gisteren mailde mijn broer mij over een nieuw project dat hij met zijn vrouw wil opstarten: De Schizofrene Voortuin. Ze hebben een stukje grond aan de zijkant van het huis waar ze al sinds jaar en dag in het voorjaar wat zaden dumpen en aan hun lot overlaten. De ene keer is de opbrengst beter, de andere keer minder, maar toch lukt het ze al bij al ieder jaar met minimale inzet een redelijke opbrengst te realiseren.

Toch was mijn schoonzus gecharmeerd door het concept van de Makkelijke Moestuin en overwoog volgend jaar een eigen MM op te starten. 'Maar waarom?' vroeg mijn broer zich af, ' Onze tuin doet het toch al goed?'. 'Dat is zo, maar misschien doet de MM het nòg beter!'.

Vandaar de Schizofrene Voortuin. De ene helft van hun stukje grond wordt Makkelijke Moestuin, de andere blijft zoals het is...

Ik vindt het wel grappig hoe hoe het soms bij mensen werkt. De ene gaat vol voor verandering (Ik, zei de gek), een ander kijkt liever eerst de kat uit de boom...

Wat mijn broer en ega nog niet beseffen is dat ze eigenlijk al een Makkelijke Moestuin hebben... Oké, er zit geen bak omheen, ze gebruiken geen raster en ze maken geen gebruik van een speciale mix, maar de instelling om er zo weinig mogelijk aandacht aan te besteden, het feit dat ze alle soorten groenten door elkaar zaaien en ook nog van ieder maar een paar, is al de helft van het werk. Bovendien hebben ze het voordeel van een goede luchtige grond die ze uit hun eigen compostbak bemesten. Al is het een soort uitstel van executie, alleen al omdat ze er met plezier en een goede portie nuchterheid en humor mee aan de slag gaan, toch is het experiment nu al geslaagd! 

Het gaat er namelijk helemaal niet om hoe je je MM samenstelt. Natuurlijk kun je door gebruik te maken van een beproefde werkwijze en ingrediënten het optimale uit je tuintje halen, maar uiteindelijk gaat het om het plezier en de haalbaarheid dat je er naast je bestaande drukke leven uit kunt halen. Zelf ben ik in het eerste jaar dat ik met mijn MM begon volledig doorgeslagen, maar dat komt omdat ik nu eenmaal zo in elkaar steek. Ik vind het iedere keer weer verwonderlijk hoe mensen in mijn omgeving die door mijn enthousiasme aangestoken worden hun eigen vertaling weten te maken van hoe ze met hun eigen tuintje aan de slag willen en wat het ze moet opleveren.

Vorige week ging het gesprek tijdens de pauze van mijn werk voor de zoveelste keer over mijn moestuintje. We zaten achter op de patio van ons kantoor waar net de huurbaas voor de zoveelste keer onze vers aangelegde kantoortuin onkruidvrij had proberen te maken. Wat een prachtige tuin kan zijn, is op dit moment nog steeds niets meer dan een braakliggend stukje grond waar het onkruid welig tiert, de kantoorhonden hun botten begraven, hun plasjes doen en waar de Hedra overal klimt behalve in het degelijke rek aangelegde dat er voor is bestemd...  Al eerder was er geopperd, mede door mijn enthousiasme, samen een kantoor-MM te beginnen. De 3 ondernemers in het pand zijn tenslotte toch meer op hun werk dan thuis, dus waarom geen eigen groentevoorziening waar ze dagelijks hun dagelijkse portie verse groenten en kruiden uit kunnen plukken? 

Ik had al snel door dat het werkelijke initiatief uit hunzelf moet komen, omdat een kantoor MM niet moet betekenen dat ík het ga zijn die uiteindelijk de bakken aanlegt, met de grond gaat sjouwen en hun tuintje ga onderhouden, hoe weinig werk het ook is. 

Toch jeuken mijn vingers om met dit idee aan de slag te gaan! Je groententuin op kantoor: twee vliegen in één klap! Een paar bakken op maat, wat houtschors er tussen tegen het onkruid en voor het oog, met verse salade en kruiden voor de middag en elke dag wat groenten mee naar huis. In plaats van saaie Hedra wat peultjes in het rek en verse aardbeien en ander fruit als 4 uurtje...

Het is niet dat ik iedereen aan de MM wil hebben. Wat ik wel wil is het plezier dat ik zelf beleef aan mijn eigen tuintje delen met de mensen die ik dagelijks om me heen heb. Je moet je werk in deze pittige tijden tenslotte toch op één of andere manier zo leuk mogelijk maken...

Morgenvroeg toch maar weer wat verse salade en aardbeien plukken om tijdens de lunch mee te pronken tegenover de saaie boterhammen die iedere dag weer op tafel komen... 

Ben benieuwd of ze happen...

Aardappeleters

Het woord "crisis" is een van de meest misbruikte woorden op dit moment. Natuurlijk staat veel mensen in ons land het water aan de lippen, vallen bedrijven om en moet Nederland in het algemeen de broekriem aan trekken. Maar het feit dat we überhaupt nog in dit land de luxe van het bezit van een broekriem hebben, een aantal bedrijven sowieso al aan het wankelen waren en mensen die het financieel zwaar hebben het voor de crisis ook al moeilijk hadden, wordt weggewimpeld met het populairste woord van het jaar: crisis. Crisis lijdt ook tot gemakzucht. Door minder geloof in de toekomst, self fulfilling prophecy en een algemeen groeiende gelatenheid vervallen we in een soort van apathie waarbij extra inzet, creatief denken en scherp denken steeds minder aanwezig lijken te zijn. Of niet?

Is "crisis" wellicht ook iets positiefs wat een bevolkingsgroep eens in de zoveel tijd moet overkomen? Ongepaste vanzelfsprekendheden en overmaatse verworvenheden worden onder de loep gehouden, hebzucht en neiging tot vervlakking worden moeilijk te verdedigen karakterfoutjes en over het algemeen gaan mensen zuiniger om met wat ze hebben. Er wordt minder uitgegeven aan rotzooi en hebbedingen en bovenal: we gaan gezonder eten aangezien we het eerst besparen op snoep, snacks en duur high tech modevoedsel...

Door de vele ontslagen is de groei van ZZPers explosief en steeds meer mensen gaan uiteindelijk dat doen waar ze al jaren van droomde, maar nooit de noodzaak zagen of de lef hadden om hun wilde plannen daadwerkelijk waar te maken. Naast de multinationals die jarenlang de markt in handen hadden groeit het aantal kleine bedrijfjes dat op lokaal niveau op basis van creativiteit en een flink stuk gunfactor een boterham weet te verdienen, hoewel soms nog wat karig belegd. "Crisis" brengt naast een hoop ellende ook een hoop onverwachte lol. Nederland wordt wakker, weliswaar soms met een kater, maar wel hyper alert!

Toen ik 16 was, heb ik mijn eerste ervaring met "crisis" opgedaan. Weliswaar op micro formaat, maar toch, de schrik zat er even goed in. Ik ging samen met mijn broer, voor het eerst zonder ouders, op vakantie. Met voor twee weken aan geld, een doedelzak, trekzak en wat fluiten namen we de boot naar Engeland, een boemelbus naar Liverpool en voeren op een wilde, stormachtige Ferry naar einddoel Ierland. De film Ghandi die me tijdens de zeezieke overtocht wat afleiding bood van mijn braakneigingen, bleek een verhulde les in de poverheid die mij te wachten stond in het land van mijn dromen...

Vanaf Dublin ging de reis liftend en te voet. In Roundstone sliepen we een nacht op de camping naast de IRA gevangenis waarvan de bewoners ons met hun gejammer uit onze slaap hielden en de eerste echte liftdag daarna stonden we al gebroken langs de kant van de weg. Bloedheet. Geen lift. Crisis...

Uit pure wanhoop en verveling pakte ik mijn doedelzak en mijn broer Martin zijn trekzak en voordat we het wisten werden we tijdens ons armetierige spel gestoord door een aftandse Mini die stopte langs de kant van de weg. De verkeerde kant bleek. Of eigenlijk de goede, want wij stonden fout. Maar ja, als rechtsrijdende Hollanders was zo'n fout makkelijk gemaakt aangezien er tot dusver nog geen auto langsgekomen was... Een aardige jongen uit Dublin vroeg ons waar we heen wilde. "Naar de muziek" zeiden we allebei hoopvol en dat trof, want onze toekomstige vriend was onderweg naar Doolin, een aftands gat aan de westkust waar iedere Ierse volksmuziekidioot die maar de moeite wilde nemen er na toe af te reizen, in die periode er ook daadwerkelijk was. Het bleek een dorpje met een enkele kroeg, O' Connors, waar achter een weidje lag voor muziekfanaten, verdwaalde reizigers en een enkele Zweedse die verslaafd was geraakt aan de sfeer en de Snuss, een soort pruimtabak, die je als een balletje onder je lip draagt.

In O' Connors was bijna 24 uur per dag muziek. Doorgewinterde beroepsmuzikanten die ondanks het bovenmaatse drankgebruik in hun vakantie puur op vingergeheugen steevast de juiste noten speelde, terwijl de rest van hun hersenen in coma lag, hielden een wedstrijd in snelheid en virtuositeit met de jonge garde aan muziektoeristen uit heel Europa die met het zweet op het voorhoofd zich de snelstromende melodieën probeerde eigen te maken en in te prenten. Je had de keus uit twee maaltijden: Irish Stew of Guinness. De meeste kozen het laatste, waarschijnlijk omdat het gezonder en voedzamer was. In de korte tijd dat we in Doolin waren hebben we de meest bizarre avonturen beleefd. Lange nachten met de legendarische broers O' Connor: wereldberoemde legendarische folkmuzikanten, waarvan er één al dood, één bijna dood en de derde langzaamaan weer kinds was. Mijn broer won een Barrelrace (met een ton de berg op rollen), we hebben de kroeg een avond drooggelegd door alleen maar Pints of Milk te bestellen, we hebben met drie man op een motorscooter 30 km lang op een pikdonkere slingerweg stomdronken aan de verkeerde kant aan de weg gereden, tot we er achterkwamen dat de derde er onderweg blijkbaar ergens van afgevallen was en ik heb er de mooiste sterrennacht van waarschijnlijk mijn hele leven beleefd...

Maar aan alle rijkdom komt een einde. Nadat het geld dat voor vier weken moest reiken al na anderhalve week op was terwijl we er nog meer dan twee te gaan hadden, sloeg de paniek toe. Crisis. Geen geld voor eten, drinken of zelfs geen Irish Stew, waarvan de kostprijs en de voedingswaarde vele malen lager was dan de al belachelijk lage prijs waarvoor het op de kaart stond. Van ons laatste paar munten kochten we een blikje 'Meatballs in Onionsauce' een weloverwogen investering die later die dag luidruchtig tegengesproken werd door onze spontaan naar buiten migrerende darmflora. Zwak, ziek en misselijk werden we uiteindelijk toch door de honger naar het strand gedreven om tussen de stenen naar Perry en Horsewinkles te zoeken: kleine, gummiachtige slakjes die het gezouten bij het bier in de kroeg prima deden, maar puur gekookt in zeewater de smakeloosheid van de Irish Stew overtroffen...

De volgende dag zaten we schuilend voor de regen al veel te vroeg in O' Connors. De enkele andere aanwezigen waren muzikanten die met hun instrument in de handen nog hun comateuze bacchanaal van de vorige avond aan het verwerken waren. Ik wilde naar huis. Ik kon deze crisis niet meer aan. Net toen ik van zelfmedelijden en lamlendigheid in huilen uit wilde barsten, riep iemand de blijkbaar magische zin "They're coming", want alle kasplantjes werden in één klap wakker en stonden met hun instrument in de houding, klaar om te spelen. Door het vuile raampje zagen we een enorme bus met dubbele rij voorwielen over het landweggetje ons tegemoet komen. Het waren de Amerikanen! Op hun Going Europe Tour was Doolin een blijkbare must op hun rondreis door Ierland, en voor we het wisten stonden alle muzikanten met hun laatste energie en een bewonderenswaardige glimlach op hun gezicht te spelen alsof hun leven er vanaf hing. De chauffeur was blijkbaar ook een neef, broer, zwager of iets anders van de O' Connors Clan en met een vakkundig overgebracht gevoel van medelijden wist hij een behoorlijk bedrag in zijn rondgaande hoed af te troggelen voor de muzikanten en zijn eigen provisie. Toen de muziek even stopte om met de opgehaalde poet de droge kelen te smeren en de alweer tot vertrekken aangespoorde Amerikanen uit te zwaaien nam ik mijn kans waar...

Zoals ik al eerder ooit schreef maakte ik al vanaf mijn twaalfde jaar Ocarina's, kleine ceramische fluitjes met een vrolijk en intrigerend geluid. In de stilte die na het muzikaal geweld viel stond ik op en speelde mijn allervrolijkste en meest virtuoze deuntje. 20 seconden later werd ik blind geflitst door 30 Amerikanen dit dit moment voor het nageslacht wilde vastleggen.10 minuten later had ik van de 30 fluitjes die ik meegenomen had alleen die om mijn nek nog over. 25 Ierse pond per fluitje... We waren twee keer zo rijk als toen we op reis gingen. Wat nou crisis...

De Irish Stew die we daarna besteld hebben smaakte emotioneel beter dan alles wat ik ooit daarvoor gegeten had en met een gespekte beurs hebben we onze bijzondere reis door Ierland op een voor ons  zeer luxueuze manier af kunnen maken...

Soms moet je je moment kiezen. Soms leidt noodzaak je tot ongekende hoogtes. In armoede kan meer rijkdom schuilen dan je soms zou vermoeden...

Vandaag heb ik eens goed gekeken wat er in mijn tuintje stond. De optelsom van mijn groene rijkdom deed me verbazen over hoe lang we er mee zouden kunnen overleven als het morgen écht crisis zou zijn. Ik zou me bijna gaan schamen over hoe rijk ik stiekem ben...

                                              

    

Mengelmoes

Ik zou mijn leven op dit moment prima kunnen vergelijken met de manier waarop ik mijn dagelijkse kostje uit mijn voortuin bij elkaar scharrel. Er is altijd een vaste basis voorhanden, soms wat saai, die gelukkig aangevuld worden met een steeds veranderd aanbod. Niet altijd genoeg, maar voldoende om die dagelijkse basis een beetje op te leuken en iedere dag toch weer bijzonder te maken. 

Vergelijk het met werk en hobby's. Hoe leuk of vervelend werk soms ook is, het voorziet je in je dagelijks bestaan. Hobby's daarentegen verrijken het leven, maar maken nooit onderdeel uit van de basis. En maak je van je hobby je werk, dan heb je al snel weer een nieuwe hobby nodig, aangezien afwisseling nu eenmaal een van de eerste levensbehoefte is. In ieder geval bij mij. Ik heb nog nooit in mijn leven maar één ding gedaan. Dwars door opleidingen, werk en relaties heen hebben bij mij altijd verschillende wilde projecten gelopen die mij vaak van het verstandige pad afleidde, maar nog vaker ervoor zorgde dat ik het leven geïnspireerd en met enthousiasme tegemoet kon treden.

Mijn ontelbare loopbanen liepen in het verleden altijd stuk op verveling, te weinig uitdaging of de bijbehorende rompslomp die ik het liefst uit de weg wilde gaan. Steeds weer dook ik enthousiast in een nieuw avontuur, zoog de mogelijkheden en kennis als een spons in me op, om me een tijd later verveeld weer om te draaien, op zoek naar een nieuw avontuur. Ik kon soms jaloers kijken naar personen die zich een leven lang gewoon aan één ding houden. Gelovigen die zich volgzaam ophangen aan de wetten van de kerk, rastamannen die hun jeukende dreadlocks trouw tot in hun graf dragen en dag in dag uit naar dezelfde muziek luisteren, grijze mannen in grijze pakken die iedere dag maar weer de in mijn ogen nietszeggende kantoorbaan vervullen: allen stralen ze een soort berusting uit... Een levensprefix die me vroeger aan de ene kant afstootte, maar waar ik met een schuin oog soms ook stiekem naar verlangde....

Maar een mens wordt ouder. Na de nodige meer en minder geslaagde zoektochten kreeg ook ik uiteindelijk behoefte aan zekerheid en vond deze net als vele in een steady job. Mijn vele hobby's trokken nog een tijd lang touw met mijn nieuw verworven vaste basis, maar uiteindelijk verloren ze het van de stevige hakken in de grond. Grote projecten werden kleiner, doelen werden bijgesteld en een tijd genoot ik van de rust en eenvoud van een vaste basis. Het leven op zich is soms al gecompliceerd genoeg...

Tot voor kort. Mijn Makkelijke Moestuintje dat me zoveel rust en duidelijkheid n mijn dagelijks bestaan en gedachten bood, zorgt langzamerhand weer voor een wildgroei in mijn gedachten en fantasieën. Het is de basis van mijn denkstijl geworden en er ontwikkeld zich een passie in me die ik lang niet heb gevoeld. Wat nu? Moet ik me overgeven aan die ouwe vos in me die zijn wilde haren ineens weer tegen de richting in wil strijken? Moet ik de veilige marge waarin mijn nevenactiviteiten zich al die tijd bevinden loslaten, mijn knapzak pakken, van de weg aflopen en die hoge berg die in de verte steeds dichterbij komt gaan beklimmen?

Ik heb besloten dat ik niet hoef te kiezen. De wilde haren van die vos hoeven zijn blik niet persé te belemmeren en als ik iets verder doorloop hoef ik niet over de ruwe vlakte maar vind ik gewoon een geplaveide weg die mijn weg naar de hoge top een stuk eenvoudiger maakt. Je kunt best even wat meer appels aan je takken hebben hangen, zolang je maar niet bezwijkt onder hun gewicht...

Morgen maak ik aardappels klaar. Nog steeds een vertrouwde en beproefde basis voor de dagelijkse maaltijd. Daarna ga ik midden in mijn tuintje staan. Met een blinddoek om. Dan ga ik als een wilde om me heen te plukken en kijk pas wat ik geoogst heb als ik weer in de keuken sta. Lijkt me een prima avontuur om voorzichtig weer mee te beginnen...

Komkommertijd

Ik zit met een dilemma. Door de combinatie van warme zomerdagen die zelfs mijn meest doorwinterde groenten bijna tot het smeltpunt brachten, een stevige storm, twee feesten waarvoor mijn tuintje behoorlijk is leeggeroofd en de kater van de buren die steevast mijn versgezaaide bakken volpist waardoor er een tijdlang niets groeit, is mijn groentetuintje in een midlifecrisis geraakt. Natuurlijk groeit er nog volop Nieuw Zeelandse spinazie, zijn er nog wat boontjes en een enkele kool, maar de rest is of nog in de maak, of bijna op zijn end...

Gewend geraakt aan de overvloed van de lente maanden zit mijn gezin nu ineens mokkend aan tafel bij de schaarse en eenzijdige opbrengst van de afgelopen week. De meegesmokkelde tuinbonen, wortels en sperzieboontjes die ik weggemoffeld onder de boodschappen van mijn vrouw vond waren een steek in het hart, maar begrijpelijk... De tomaten zijn weliswaar al lekker aan het rijpen en gelukkig heb ik twee zwangere courgettes, maar het houd niet over... En bij de Welkoop kwam ik gisteren bedrogen uit toen ik besefte dat de laatste, miezerige voorgekweekte scharminkels die ze nog hadden staan niet de snelgroeiende aanvulling op mijn slinkende groentenpallet zouden gaan worden...

De vanzelfsprekendheid en de hoogmoed waarmee ik de afgelopen maanden door mijn tuintje schreed terwijl ik uit een overdaad aan verschillende groenten kon kiezen, is omgeslagen in een wanhopige speurtocht naar eetbaar spul. Als het nieuwgezaaide spul niet snel aanslaat zal ik binnenkort zelfs de prille ingevroren wintervoorraad al aan moeten gaan spreken. 

Ben ik te gretig geweest? Heb ik verkeerd gepland of is het gewoon de pech die voortvloeide uit een samenloop van omstandigheden? En waarom is het mij de eer te na om net als miljoenen anderen gewoon mijn groenten uit de winkel te halen?

Ongemerkt is de onschuldige passie voor mijn voortuintje blijkbaar omgeslagen in een fanatisme die je ook terug vindt bij sportvissers, aquariumliefhebbers, bodybuilders en muntenverzamelaars. Deze ongezonde combinatie van hebberigheid, perfectionisme en hoogwaan doet me fronsend in de spiegel naar mijzelf kijken en me beseffen dat hetgeen wat ik pretendeerde aan levenswaarde uit mijn tuintje te halen, mij nu hierin juist blijkt te belemmeren...

Het wordt hoog tijd dat ik mezelf ontslaaf van mijn hobby! Ik heb mijn plantjes blijkbaar teveel verwend. De dagelijkse aandacht, het lauwe regenwater, het verwijderen van hun dorre blaadjes en het verwennen met verse compost heeft mijn harde werkers veranderd in luie donders, die hun plekje in mijn tuin maar als vanzelfsprekend nemen! Het is genoeg! Ik ga een voorbeeld nemen aan mijn schoonzus, die haar plantjes in het voorjaar in de koude grond stopt en het verder zelf maar uit laat zoeken! Geen verwennerij meer! Ze zoeken het maar mooi even uit met z'n allen... Wat denken ze wel! 

Morgen neem ik revanche. Ik bak friet uit de diepvries. Grill er een lekker biefstukje bij met champignons. zonder groenten! Dat alles gaan ik buiten opeten. midden in de voortuin. En dat houd ik vervolgens twee weken vol. Zullen wij eens zien hoe hard ze gaan groeien en wie het hardst gaat roepen om geplukt te worden...

Ontspruiten

Al doe ik mijn best om zo weinig mogelijk te snoepen, toch geef ik me af en toe onbeschaamd over aan een zak drop, winegums of ander zwaar ongezond snoepgoed. Vanmiddag nog liep het weer helemaal uit de hand. De doos Autodrop klassiekers die mijn zus naast me in de auto in haar hand had, was binnen no time leeg en had de opstopping op weg naar plaats van bestemming net wat langer geduurd, dan was de zak winegums die zij voor haar eigen reserve meegenomen had ook soldaat gemaakt.

Daarna krijg ik altijd spijt... Ik krijg altijd een nare verstopping van die plakkerige zoetzoute troep, en het duurt minstens een paar dagen voordat mijn darmflora enigszins hersteld is van deze sporadische suiker en salmiak aanvallen. Ik ben er dan ook voor een lange tijd weer helemaal klaar mee...

Op mijn 23e was ik er ook helemaal klaar mee. Niet met mijn periodieke dropverslaving die ook toen al af en toe de kop opstak, nee, ik was werkelijk klaar met alles. Mijn baan, mijn vrienden, de liefde, Nijmegen en het leven in het algemeen. Ik wilde weg van alles en door stom toeval kon ik met mijn vriend Gijs een jaar naar Sint Maarten om daar in een spiksplinternieuw resort het muzikale voorprogramma te gaan verzorgen van Roberto Jacketti en de Scooters, die even een jaartje wilde uitbuiten van hun succesvolle maar vermoeiende Russia Tour. Gratis wonen, eten, drinken, 4 avonden een uurtje spelen en verder met een gratis scootertje op het eiland rondtuffen. Het leek me wel wat! Helaas duurde het nog een aantal maanden voordat ik weg kon en ik wilde geen minuut langer meer in Nederland blijven. Toen ik op een feestje in contact kwam met Fransisco Sea, een Portugees met een leuk bandje die in Nederland op tournee waren en waar ik daarna een paar keer de eer had om als gast muzikant mee te doen, waren mijn overbruggingsmaanden al snel ingevuld...

Ik verkocht al mijn spullen, deed mijn kamer van de hand, gaf mijn ouders een kus en vertrok met slechts wat instrumenten en een schijntje aan zakgeld met het eerste vliegtuig naar Portugal. Warm ontvangen zakte ik samen met Fransrsco Sea e a sua Banda langzaam van Porto af naar het midden van het prachtige Portugese land...

Mijn eerste indruk van de Portugezen was dat het lieve, betrokken melancholisten zijn die het langdurig doorkauwen over hetzelfde onderwerp tot pure kunst hebben verheven en de rest van hun tijd besteden aan gaan eten, eten, en net gegeten hebben. En dan nog het liefst terwijl ze hier uitgebreid over praten, discussiëren en evalueren. Niet dat ik veel probleem met al dat eten had. Naast het feit dat het veel, vaak en meestal gratis was, was het ook nog eens vaak erg lekker. 

Vooral die kleine, verse, witte Portugese broodjes bij het ontbijt, de lunch, het middageten, het avondeten en de late snack hadden op mij een magisch effect met een hoog drop gehalte. Ik vrat me er helemaal klem aan, ondanks de lacherige waarschuwingen die ik her en der kreeg. Ze hadden namelijk ook  hetzelfde bijeffect als drop. Het fijngekauwde spul hoopte zich namelijk als stopverf op in je darmen en zorgde bij overmatige consumptie tot verstoppingen waar een overspannen bever nog jaloers op zou zijn... 

Eerst had ik het nog niet zo door, maar toen mijn dagelijkse gezonde stoelgang van het ene op het andere moment stilviel en de drang waaraan ik na drie dagen onthouding wel wilde toegeven, maar niet kon, veranderde langzamerhand in pure wanhoop. En het eten ging gewoon door. 'S ochtends een uitgebreid ontbijt met spek en bonen, 's middags een royale warme maaltijd met gekookt spek en zeevruchten, aardappels en groene kool en 's avonds een 6 gangen diner bij alweer een familielid van een van de bandleden die het wel bijzonder vond een Hollander te eten te krijgen en zich voor een heel weeshuis uit had lopen sloven in de keuken. Ik heb heel lang gedacht dat ik de eerste woorden die ik in het Portugees leerde: "Nao, obrigado" gewoon slecht uitsprak, maar later bleek dat "Nee bedankt" weliswaar in de Portugese van Dale gewoon beschreven staat, maar in het dagelijks jargon niet voorkomt, of minstens straal wordt genegeerd. Portugezen zijn meesters in het liefdevol opdringen van hun verstikkende beleefdheid. Alleen Oekraïners kunnen dit nog dwingender...

Nu 'nee' zeggen tegen eten niet mogelijk was en 'ja' zeggen lichaamstechnisch gewoonweg een onmogelijkheid werd, moest ik snel iets verzinnen voor mijn tot nu toe angstvallig verzwegen probleem. Wat er in ging moest er nu eenmaal ook weer uit en wat er in een paar dagen in was gegaan was zich langzaam in mijn lichaam aan het ophopen op plaatsen die daar nooit voor bedoeld waren geweest. Ik zocht mijn heil in het slikken van pure olijfolie, constipatie pillen van inferieure afkomst en heel, heel veel geduld en wishful thinking op ieder toilet dat zich op mijn rondreis aanbood. Helaas was er op een enkel sporadisch zwart betonnen keuteltje na geen verlossing in zicht...

Toen ik uiteindelijk echt ziek werd en mijn Portugese vrienden zich bezorgd begonnen te maken over mijn afnemende eetlust, gooide ik mijn probleem in de groep. We waren net onderweg naar een optreden in de buurt van Bareiro, en vriend Francisco besloot een tussenstop te maken in een klein dorpje waar een oude tante van hem woonde. Toen we aankwamen bij het oude, vervallen huisje van zijn tante, vonden we haar, haar vriendinnen en een 6-tal blote bruine baby's van diverse dochters die op het land aan het werk waren. Met ieder een kind op schoot waren ze druk doende met het verwerken van de zomergroentes die ingemaakt werden voor de winter. Terwijl Fransisco mijn probleem aan zijn tante probeerde voor te leggen, werd hij overstemd door het gekrijs van de baby die bij haar op schoot lag. Ze masseerde even zijn buikje, maar toen dit geen baat had nam ze onvervaard een smal sprietje van een Portugese zomerspruit, trok de spruitjes eraf, smeerde het in met een scheut olijfolie die klaar stond voor de de inmaak en ragde zonder pardon het takje een paar keer heen en weer in baby's poepgaatje. Met een kort gilletje kwam alles wat de baby zo ongelukkig maakte met een warm stroompje op haar werkschort terecht. De baby keek me gelukzalig aan en de tante reikte me met een veelbelovende uitdrukking op haar gezicht een vers spruitentwijgje aan, samen met de fles olijfolie. Ik moest even slikken bij de gedachte aan wat zou gaan komen...

Ik zal verder niet in detail treden over de grootste verlossing die ik ooit in mijn leven ervaren heb, maar ik kan wel zeggen dat de term 'Spruitenlucht' voor mij altijd een hele andere betekenis zal blijven houden dan die welke andere mensen er aan wensen te geven... 

Van die tournee met Jacketto is het nooit wat geworden, maar bij de onverwachtse wendingen die het vervolg van mijn reis met zich mee zou brengen verbleekte dit nooit meegemaakte avontuur bij voorbaat in het niet...

Toen ik vanavond met pijn in mijn buik van de dropjes en de winegums nog even een rondje door mijn voortuin maakte, viel me op dat mijn zomerspruiten bijna klaar zijn voor de oogst. Alhoewel hun stengels vele malen dikker zijn dan het bevrijdende Portugese sprietje, ervaar ik toch een soort van veilig gevoel, in de wetenschap dat als het echt weer uit de hand loopt, de opluchting eerder voorhanden is dan toen. Je weet tenslotte maar nooit...

De Makkelijke Moestuin

Vandaag had ik hoog bezoek. Jelle van www.makkelijkemoestuin.nl kwam hoogstpersoonlijk met zijn cameramaat op bezoek uit Groningen om een filmpje te maken van mijn eetbare voortuin. Ze waren al 4 andere adressen in Nederland afgeweest en hadden bovendien de heetste dag van het jaar uitgekozen voor hun groene kruistocht, dus toen ze eenmaal aankwamen waren ze gaar als plantaardige boter.

Gaar of niet, ik vond het erg bijzonder dat zo'n jonge knul in de leeftijd van mijn oudste zoon al zoveel teweeg heeft weten te brengen bij groenminnend Nederland. Ik heb zelf door zijn ontwapenende schrijfstijl in zijn boek mijn eigen change of mind door kunnen maken en was bovendien nooit aan het bloggen geslagen als ik niet zo verknocht was geraakt aan de stijl van tuinieren die hij in zijn boek promoot. We hebben een filmpje gemaakt, een biertje gedronken en groenten geplukt uit de voortuin die we uiteindelijk met veel smaak verorberd hebben. En al is luiheid zijn handelsmerk dat hij door zijn hele boek heen promoot, toch heb ik hem daar geen moment op kunnen betrappen. "Ik wil gewoon dat iedereen een eigen makkelijke moestuin heeft" is zijn motto. Ik kon aan hem merken dat hij tijdens zijn tocht door het land vandaag zichtbaar aan was gedaan door de passie waarmee zijn makkelijke moestuiniers aan de gang waren gegaan met zijn concept. Ieder met eigen en ver uiteenlopende beweegredenen. De een wil bewijzen dat ze wél groene vingers heeft, ondanks alle dooie planten op de vensterbank. De ander wil zijn kinderen dichter bij de natuur op laten groeien en een derde probeert gewoonweg te besparen op de maandelijkse kosten. 

Wat mijn beweegredenen waren? Ik kwam er pas kortgeleden achter. Het bleek niet alleen het lekkere en gezonder eten. Het was ook niet de besparing op de boodschappen en eigenlijk is de aanvulling op de opvoeding van mijn eigen kleine Jelle maar een plezierige bijkomstigheid. Nee, in mijn moestuin kom ik tot rust, zit ik met mijn vingers in de aarde en vertraagd mijn jachtige gevoel waarmee ik vaak van mijn werk terugkomt naar het tempo waarin mijn plantjes rustig groeien. Het ontspant me, geeft me een te behapstukken verantwoordelijkheid over een stukje leven en laat me soms zelfs een klein beetje god spelen. Iedere kleine overwinning in de vorm van smakelijke groentes die elke dag op mijn bord liggen sterkt mijn zelfvertrouwen en geeft een verrassend lekker stukje meerwaarde aan het dagelijkse bestaan. 

Mijn tuin is een stukje basis geworden van mijn leven en zorgt dat ik met beide voeten op de grond blijf staan. Veel ingewikkelde vraagstukken weet ik tot de kern terug te brengen door ze te bekijken vanuit de eenvoud van het tuinieren en ik merk dat, nu ik weet dat je planten niet uit de grond kunt kijken, hoe graag ik het ook zou willen, het loslaten dat daarop volgt ook geldt voor de meeste andere zaken in het leven.

Als deze jongen zou staan voor de jeugd van Nederland, ondanks zijn zelfgepromote luiheid, dan heb ik goede hoop voor dit land. Als de combinatie van creativiteit, gemakzuchtigheid en slim omgaan met energie de basis zou kunnen zijn van hoe de komende generatie om zal gaan met de wereld om ons heen, dan komt het op een heel verrassende manier toch nog allemaal goed. Een betere wereld, niet omdat het moet, verantwoord is, zo hoort of opgelegd is. Nee, gewoon omdat het leuk is, gemakkelijk, handig en gewoon omdat het kan. De groene bevlieging van zijn moeder is op hem overgewaaid en is door zijn bijzondere benadering van tuinieren als een hype over het land gaan waaien. Het gaat niet om groentes. Het gaat niet om tuinieren of gezonder leven. En het gaat al helemaal niet om het besparen van geld. Dit zijn slechts maar tijdelijke argumenten om mensen de stap te laten zetten om bewuster te gaan leven, hier en nu, terug naar de basis en loslaten...

Eigenlijk zou de makkelijke moestuin "het gemakkelijke leven" moeten heten. Zou de site je moeten vertellen hoe je op een gemakkelijke manier de juiste zaadjes in je eigen hoofd plant, deze zonder veel moeite kan laten groeien en je ideeën kan oogsten als de tijd er rijp voor is. Maar dat wordt weer veel te ingewikkeld. Dat komt uiteindelijk vanzelf wel als je met een makkelijke moestuin begint.

Jelle ( mijn zoon) en ik hebben Jelle en zijn maat net uitgezwaaid. Mijn Jelle was erg onder de indruk van zomaar een naamgenoot in huis. Grote Jelle was erg onder de indruk van wat zijn impulsieve gedrevenheid teweeg heeft gebracht bij steeds meer mensen. En ik was onder de indruk dat iemand die mijn leven zo onbewust heeft veranderd zo onder de indruk kon zijn van de vruchten die daaruit voortkwamen. Het was een warme dag, in meerdere opzichten...

Nieuwsgierig naar Jelle en zijn makkelijke moestuin? 

www.makkelijkemoestuin.nl