Geen enkele buitentuinder ontkomt eraan: slakken. Slome, slijmerige schuifbuiken die geruisloos als geniepige onderzeeërs tussen je grassprieten navigeren, met hun periscoopogen je jonge sla en boontjes in het vizier houden en je de volgende dag desolaat achterlaten met geperforeerde of zelfs volledig weggevreten groenten. Ik mag zelf in mijn handen klappen. Tot nu toe heb ik uit mijn hele moestuin nog maar 1 rups en 1 slak verwijderd, en staan mijn groenten er over het algemeen als ware showmodellen bij.
Toch zijn er ook mensen die wat minder geluk hebben... Gisterenavond was ik op bezoek bij Koken aan de Waal, twee mensen die op een prachtige, idyllische plek wonen waar ze kaas, wijn en olie verkopen en daarnaast kookworkshops geven met groenten en kruiden uit eigen tuin. Tenminste, dat willen ze graag. Helaas veranderd de dijk langs hun huis iedere avond in een soort binnendijkse D-day en zakken duizenden geallieerde naaktslakken langzaam de helling af om de opgeworpen barricades in de vorm van struiken, slakonvriendelijke planten en opgeworpen aarde te omzeilen om het met veel liefde opgebouwde paradijs rigoreus te ontdoen van zaailingen en lokend bladgroen.
Tot wanhoop gedreven is iedere vorm van bestrijding al geprobeerd. Bakjes met bier, zand en koperstroken halen tot nu toe niets uit. Zelfs het hele goedbedoelde arsenaal aan weetjes en wondermiddeltjes van tantes, websites, goeroes en toevallige passanten kunnen de groeiende stroom van de oprukkende naakte monsters niet stuiten. Ook het briljante idee om ze dan maar te verwerken in een culinair recept moest bezwijken bij het feit dat naaktslakken te veel gifstoffen met zich meedragen om op een gemakkelijke manier bereid te kunnen worden. En mocht je ze dan alsnog urenlang gekookt hebben om ze veilig te kunnen eten, dan blijf je uiteindelijk zitten met een afzichtelijke gekookte keutel die smaakt zoals ie er uitziet.
Tijdens het uiten van haar slakkenfrustratie plukte de vrouw des huizes eerst liefdevol een peultje met zoetsappige mini erwtjes van een plantje, om vervolgens direct een van de boosdoeners uit de struik te verwijderen, op de grond te kwakken en met veel meer kracht dan strikt noodzakelijk was te vermorzelen onder haar hak. 'Daar doe ik tegenwoordig helemaal niet meer moeilijk over', zei ze nog verontschuldigend. Het zat haar hoog.
Maar toch... Het feit dat hun ideaalbeeld van hun tuin dagelijks onderuitgehaald wordt door een stoorzender die niet te overwinnen schijnt, heeft er wel voor gezorgd dat hun tuin er nu anders uit ziet dan ze ooit hadden gedacht. Er groeien planten die ze anders nooit hadden geplant, er liggen verhogingen en afgeschermde perkjes waar je heerlijk langs kunt flaneren en veel planten krijgen een hoeveelheid liefdevolle aandacht die ze anders nooit hadden gehad...
'Wat is eigenlijk het nut van slakken?', vroeg ze zich nog even af toen ze het slachtoffertje dat aan haar hak kleefde nog eens goed bekeek. Ik heb het even opgezocht. De meeste slakken ruimen de resten op in je tuin. Helaas zijn er dus ook smulpapen die geen genoegen nemen met de restjes. Voor individuele planten helpt het om ze op een heuveltje te planten, te zorgen dat de bladeren de grond niet raken, het plekje waar ze groeien te bedekken met zilverzand of verkruimelde eierschalen. Je kunt ook een flesje aaltjes aanschaffen en deze tussen je planten verspreiden, deze parasieten gaan actief op zoek naar hun gastheren en maken ze het leven zuur. Een nest jonge egels van de opvang zouden zich dankbaar uit kunnen leven op het slakkenbuffet en een gordel van knoflook wil er ook wel eens voor zorgen dat slakken zich niet in de buurt wagen. Knoflook is namelijk zo giftig voor slakken dat een extract van 1 liter kokend water op één bol knoflook na een dag een dodelijk wondermiddeltje blijkt te zijn tegen de slome sladieven. Maar ja, om nou een hele dijk te gaan besproeien...
Teveel is minder dan genoeg. En dat geldt ook voor de aandacht die je schenkt aan een probleem wat moeilijk is op te lossen. Misschien is de tijd zelf wel de beste remedie en vindt die prachtige tuin uiteindelijk zelf een oplossing tegen zijn aanvallers. De overdaad die er nu al groeit stijgt boven ieder ideaal uit dat ik voor mijn eigen tuintje had kunnen bedenken... Ik hoop echt voor ze dat ze, in de permacultuur die ze daar proberen te creëren, een evenwicht weten te vinden waar geen van beide partijen het onderspit hoeft te delven. Ook slakken hebben namelijk recht op idealen. En bovendien kun je nu eenmaal niet op àlle slakken zout leggen. Hoewel...
Ik ben net, met dit natte weer, toch nog even naar mijn tuintje gaan kijken. Geen slak te vinden. Behalve dan op de nieuwe, frisse hortensia van mijn buurman. Met een dreigende blik kijk ik de behuisde variant even diep in zijn bestengelde ogen en wijs met een veelzeggende blik naar mijn opkomende knoflook die op nog geen meter afstand zijn vervaarlijke stengels dreigend de lucht in steekt. Van schrik trek de slak zijn eigen stengels in. Ideaal...
